Thiên đầu thống là tên gọi dân gian của glocom hay tăng nhãn áp, cườm nước – bệnh lý hình thành khi các dây thần kinh thị giác bị tổn thương, gây giảm hoặc mất thị lực. Để kiểm soát và điều trị bệnh đạt kết quả tốt, nắm rõ về nguyên nhân, triệu chứng để phát hiện sớm, trị kịp thời là yêu cầu cấp thiết.

Nguyên nhân gây bệnh thiên đầu thống

Thiên đầu thống có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó sự tích tụ của thủy dịch trong mắt là nguyên nhân chính.

Tích tụ thủy dịch

Ở mắt khỏe mạnh, áp suất trong mắt luôn được giữ ở một mức nhất định để đảm bảo duy trì hình dạng, cấu trúc và chức năng của nhãn cầu. Thành phần chính tạo nên áp suất này chính là thủy dịch (chất lỏng được sinh ra bởi thể mi của mắt). Ở trạng thái bình thường, thủy dịch sau khi được tạo ra sẽ di chuyển đến khoảng trống nằm giữa giác mạc và thủy tinh thể, cung cấp chất dinh dưỡng cho các bộ phận này, sau đó sẽ thoát ra ngoài theo một góc nhỏ trên bề mặt mắt. Vì lý do bất thường nào đó, góc thoát này bị hẹp tắc, khiến thủy dịch bị giữ lại và tích tụ trong mắt, làm tăng áp suất nhãn cầu, đè nén hệ thống dây thần kinh thị giác, qua đó ảnh hưởng nghiêm trọng đến tầm nhìn của người bệnh.

Các nguyên nhân khác

Dây thần kinh thị giác quá nhạy cảm

Áp suất trong mắt (nhãn áp) chuẩn sẽ dao động từ 10 đến 21 mmHg. Ở phần lớn người bệnh thiên đầu thống, nhãn áp thường cao vượt mức 21 mmHg, tuy nhiên cũng có một số trường hợp thủy dịch vẫn lưu chuyển bình thường, nhãn áp vẫn nằm trong giới hạn nhưng các dây thần kinh thị giác đã bị tổn thương. Lúc này, nguyên nhân gây bệnh thiên đầu thống được lý giải là do hệ thống dây thần kinh thị giác quá nhạy cảm, yêu cầu một mức nhãn áp thấp hơn ngưỡng chung.

Thiếu máu nuôi dưỡng dây thần kinh thị giác

Khi các tiểu động mạch máu mắt bị hẹp, tắc hoặc rối loạn tuần hoàn máu não, thiếu máu, các dây thần kinh thị giác sẽ không có đủ chất dinh dưỡng, dễ bị suy yếu, gây giảm thị lực. Lúc này người bệnh cũng sẽ được kết luận mắc thiên đầu thống.

Áp suất trong mắt tăng là nguyên nhân chính gây bệnh thiên đầu thống

Yếu tố nguy cơ gây bệnh thiên đầu thống

Thiên đầu thống thường gặp ở những người lớn tuổi (từ 60 trở lên), tuy nhiên người trẻ tuổi cũng có thể mắc phải căn bệnh này nếu:

– Đang mắc cận thị, loạn thị, đục dịch kính, đục thủy tinh thể, bong võng mạc, thoái hóa điểm vàng ướt…

– Cấu trúc giác mạc mỏng ở vùng giữa bẩm sinh.

– Từng bị chấn thương gây va đập hay phẫu thuật vùng mắt.

– Đang mắc tiểu đường, huyết áp cao hoặc thấp hơn mức bình thường, tăng lipid máu…

– Sử dụng thuốc chống viêm steroid kéo dài.

Triệu chứng bệnh thiên đầu thống

Tùy mức độ bệnh nặng nhẹ khác nhau, bạn có thể nhận thấy một số triệu chứng sau:

– Nhìn mờ dần, đặc biệt là vùng ngoại vi của sự vật.

– Mắt đỏ, căng tức, sờ thấy cứng.

– Đồng tử mắt bị mờ trắng.

– Thấy nhiều vòng tròn sáng chói quanh bóng đèn.

– Đau vùng đỉnh đầu (đây là nguồn gốc của tên gọi thiên đầu thống).

– Rất nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh dù không mạnh.

– Đau vùng bụng, buồn nôn hoặc nôn.

Bệnh thiên đầu thống có nguy hiểm không?

Một khi các dây thần kinh thị giác bị phá hủy thì không thể hồi phục trở lại, đây là nguyên nhân khiến thiên đầu thống được liệt vào danh sách những bệnh mắt vô cùng nguy hiểm, có thể lấy đi thị lực bất cứ lúc nào.

Không chỉ vậy, khi mắc thiên đầu thống, nguy cơ mắc thêm các bệnh mắt khác như đục dịch kính, bong rách võng mạc, viêm giác mạc, viêm màng bồ đào… cũng tăng lên, khiến thị lực của người bệnh càng bị đe dọa nhiều hơn.

Cách điều trị bệnh thiên đầu thống

Dùng thuốc, laser và phẫu thuật là 3 phương pháp chính trong điều trị bệnh thiên đầu thống.

Dùng thuốc tây

Hiện nay, một số hoạt chất có khả năng làm tăng đào thải hay giảm bài tiết thủy dịch đã được bảo chế dưới dạng thuốc nhỏ mắt và thuốc uống để điều trị thiên đầu thống, tiêu biểu như: Timolol, Betaxolol, Xalatan, Dipivefrin, Apraclonidin, Azopt,…

Dùng huốc hạ nhãn áp là cách trị bệnh thiên đầu thống phổ biến nhất

Laser

Bác sĩ dùng tia laser chiếu vào vùng bè để tạo hình lại vùng này, nhằm mở rộng góc thoát cho thủy dịch, qua đó làm hạ áp suất trong mắt. Phương pháp này nhanh chóng nhưng cần tiến hành nhiều lần.

Phẫu thuật

Có 2 loại phẫu thuật được ứng dụng phổ biến nhất trong điều trị bệnh thiên đầu thống là: cắt bè củng giác mạc và đặt van dẫn lưu. Mỗi phẫu thuật sẽ có ưu và nhược điểm riêng, do vậy, người bệnh cần đi khám để được chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, qua đó bác sĩ sẽ có chỉ định phù hợp, hạn chế nguy cơ biến chứng.

Lối sống giúp ngăn ngừa bệnh thiên đầu thống

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Nga, Hoa Kỳ, bổ sung liên tục khoảng 75 – 150 mg Alpha lipoic acid hàng ngày sẽ giúp người bệnh thiên đầu thống cải thiện và gìn giữ thị lực, tránh mù lòa hiệu quả. Có được điều này là do Alpha lipoic acid là một chất chống oxy hóa mạnh, có khả năng bảo vệ tế bào thần kinh thị giác tránh khỏi thương tổn nặng nề. Nghiên cứu này đã mang đến một giải pháp bảo vệ thị lực, ngăn ngừa thiên đầu thống tiến triển, đó là sử dụng các sản phẩm bổ mắt phù hợp và thiết lập chế độ dinh dưỡng cân bằng để cung cấp đủ lượng Alpha lipoic acid cần thiết cho mắt.

Bệnh thiên đầu thống thực sự là một mối đe dọa đối với thị lực, tuy nhiên không phải không có cách trị và phòng ngừa. Hy vọng qua những thông tin trên, bạn đã biết cách chăm sóc đôi mắt tốt khi không may mắc phải căn bệnh này.

Nếu cần hỗ trợ thêm, bạn hãy gọi điện hoặc liên lạc qua Zalo số: 0972 032 029 để được chuyên gia nhãn khoa tư vấn trực tiếp. 

Xem thêm:

Thực phẩm bảo vệ sức khỏe giúp tăng cường thị lực cho mắt

Bệnh thiên đầu thống (cườm nước) có chữa không? Chuyên gia giải đáp

Ds. Diệp Chi

Biên tập viên sức khỏe Trung Mỹ

Nguồn tham khảo:

https://www.allaboutvision.com/conditions/glaucoma.htm

https://www.nhs.uk/conditions/glaucoma/