Thiếu máu là tình trạng người bệnh có ít tế bào hồng cầu hơn bình thường hoặc lượng hemoglobin thấp bất thường trong mỗi hồng cầu. Hemoglobin là chất dẫn giúp tế bào hồng cầu có khả năng vận chuyển oxy. Thiếu máu khiến người bệnh thiếu oxy và năng lượng cung cấp cho các hoạt động của cơ thể. Có nhiều dạng thiếu máu khác nhau, mỗi dạng thiếu máu lại có một nguyên nhân khác nhau, và một trong số các nguyên nhân thường gặp là do thiếu vi chất dinh dưỡng: vitamin B12 và acid folic.

Triệu chứng của tình trạng thiếu máu do thiếu vitamin B12 và acid folic

Thiếu vitamin B12 và acid folic sẽ khiến cơ thể sản sinh ra các hồng cầu bất thường hoặc hồng cầu không thể hoạt động bình thường, từ đó dẫn tới thiếu máu. Khi bị thiếu máu người bệnh sẽ bị thiếu oxy và chất dinh dưỡng, gây ra những triệu chứng sau đây:

– Mệt mỏi cùng cực

– Cảm thấy không có sức lực, không muốn làm việc gì

– Khó thở khi vận động

– Đau đầu, da nhợt nhạt, đánh trống ngực

– Ù tai

– Kém ăn và sút cân

Cùng với các triệu chứng này, người bệnh còn có thể có kèm theo các triệu chứng khác đặc trưng của từng dạng bệnh, chẳng hạn như:

Thiếu vitamin B12: da xanh tái hơi ngả sang vàng nhạt; lưỡi đau, sưng đỏ; loét miệng, nhiệt miệng; tê tay chân; thay đổi trong cách đi bộ và di chuyển; rối loạn thị lực; hay cáu gắt, buồn phiền;  thay đổi tính cách; giảm khả năng phán đoán và trí nhớ

Thiếu acid folic: Tiêu chảy thường xuyên; giảm vị giác, ăn uống kém ngon miệng; tê và ngứa ran ở bàn tay và bàn chân…

Khi có các triệu chứng trên, người bệnh nên đến bệnh viện để kiểm tra. Thiếu máu do thiếu vitamin B12 và acid folic nên được điều trị càng sớm càng tốt bởi trong một vài trường hợp bệnh có thể gây nên những tổn thương không thể phục hồi.

Thiếu vitamin B12, acid folic khiến hồng cầu phát triển bất thường

Nguyên nhân gây thiếu vitamin B12, acid folic dẫn tới thiếu máu

Các nguyên nhân chủ yếu có thể dẫn đến thiếu vitamin B12 và acid folic bao gồm:

– Thiếu máu ác tính: Hệ miễn dịch tấn công các tế bào khoẻ mạnh của dạ dày, ngăn không cho cơ thể hấp thu vitamin B12 từ trong thực phẩm người bệnh ăn vào mỗi ngày.

– Chế độ ăn uống thiếu vitamin B12, acid folic: Thường gặp ở những người bệnh ăn thuần chay hoặc các chế độ ăn kiêng nghèo vitamin này.

– Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc nhất định, chẳng hạn thuốc chống động kinh, thuốc ức chế bơm proton có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ vitamin, trong đó có vitamin B12 và acid folic.

Tình trạng thiếu máu do thiếu vitamin B12 và acid folic thường gặp ở người lớn tuổi, tỷ lệ khoảng 10% trong nhóm người có độ tuổi từ 75 trở lên.

Điều trị thiếu máu do thiếu vitamin B12, acid folic

Người bệnh thiếu máu do thiếu vitamin B12, acid folic nếu được phát hiện có thể dễ dàng điều trị bằng thuốc tiêm hoặc thuốc uống để bổ sung các vitamin bị thiếu.

Đối với người bệnh thiếu vitamin B12, đầu tiên, người bệnh sẽ được tiêm vitamin này. Sau đó, tuỳ thuộc vào tình trạng thiếu hụt vitamin B12 mà người bệnh cần phải điều chỉnh chế độ ăn uống, uống thêm vitamin này giữa các bữa ăn.

Viên acid folic được áp dụng cho người bệnh thiếu nguyên tố vi lượng quan trọng này. Quá trình bổ sung này thường kéo dài trong 4 tháng.

Điều chỉnh chế độ ăn uống là điều người bệnh bắt buộc phải làm. Những loại thực phẩm chứa nhiều vitamin B12 và acid folic bao gồm: Thịt, cá, trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa, các loại rau quả tươi có máu xanh, đỏ hay vàng đậm, các loại đậu đỗ, các loại trái cây có múi (cam, quýt, bưởi…)…

Biến chứng của tình trạng thiếu máu do thiếu vitamin B12, acid folic

Mặc dù không phổ biến, nhưng thiếu máu do tình trạng thiếu vitamin B12, acid folic có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là trong thời gian dài. Các biến chứng có thể xuất hiện bao gồm:

– Tổn thương hệ thần kinh

– Vô sinh thứ phát tạm thời

– Bệnh tim mạch

– Mang thai khiến thai nhi bị dị tật, dễ gặp biến chứng trong thai kỳ

Những biến chứng thần kinh và tim mạch do thiếu vitamin B12, acid folic cho dù được điều trị cũng không thể phục hồi. Do đó, người bệnh được phát hiện và điều trị càng sớm càng tốt.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc gì trong quá trình điều trị, bạn có thể liên hệ với Trung Mỹ qua số điện thoại 0243 775 9051 để được giải đáp chi tiết.

Ds Hoàng Long

Biên tập viên sức khỏe Trung Mỹ

Tham khảo: http://www.nhs.uk/conditions/Anaemia-vitamin-B12-and-folate-deficiency/Pages/Introduction.aspx