Nhiều nghiên cứu trên thế giới chỉ ra rằng, sử dụng các chất chống oxy hóa đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa, hỗ trợ điều trị các bệnh về mắt như đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng, bệnh võng mạc do tiểu đường…

Chất chống oxy hóa là gì?

Chất chống oxy hóa là những hợp chất có khả năng làm cho các gốc tự do – chất có hại – trở thành chất vô hại. Các gốc tự do được tạo thành trong cơ thể từ nhiều nguồn khác nhau, chẳng hạn như ô nhiễm không khí, khói thuốc lá, hóa chất nhân tạo trong thực phẩm, mắc bệnh tiểu đường… Gốc tự do cũng là kết quả của các quá trình trao đổi chất bình thường trong cơ thể.

Nếu cơ thể trở nên dư thừa các gốc tự do, đặc biệt là mắt mà không có nguồn chất chống oxy hóa để dọn dẹp, điều này sẽ gây “hao mòn”, làm tổn thương các tổ chức của mắt, thời thúc đẩy quá trình lão hóa, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt.

Vai trò của các chất chống oxy hóa dành cho mắt

Nghiên cứu của trường Y khoa Harvard, Hoa Kỳ cho biết, stress oxy hóa là tình trạng mất cân bằng giữa yếu tố bảo vệ (chất chống oxy hóa) và yếu tố tấn công (gốc tự do) đã đóng vai trò quan trọng trong cơ chế bệnh sinh của các bệnh về mắt liên quan đến tuổi, đặc biệt là đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng. Vì lý do này mà việc bổ sung các chất chống oxy hóa có thể mang lại lợi ích trong việc ngăn ngừa sự khởi phát hoặc tiến triển của các bệnh về mắt.

Mắt luôn sáng khỏe nhờ được bổ sung đầy đủ các chất chống oxy hóa

Nhóm nghiên cứu cũng cho biết, các chất chống oxy hóa có thể bảo vệ cơ thể nhờ chống lại các tác động tích lỹ stress oxy hóa trong mắt. Các chất chống oxy hóa có nhiệm vụ kiểm soát các gốc tự do và giúp bảo vệ cũng như để các tế bào có thời gian tự sữa chữa lại những hư hỏng của mình. Viện mắt Quốc gia Hoa Kỳ khuyến cáo, bổ sung các chất chống oxy hóa qua nhiều hình thức khác nhau, cùng các vitamin và khoáng chất sẽ giúp ích rất lớn cho những người bị đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng…

Có những chất chống oxy hóa nào?

Các chất chống oxy hóa thường gặp bao gồm vitamin C, vitamin E, vitamin A, selen, kẽm… và các carotenoid. 

– Vitamin A, E: Đây là những vitamin tan trong dầu, ngoài tác dụng làm đẹp da chúng còn đặc biệt hữu ích trong việc bảo vệ sức khỏe của mắt. Vitamin A giúp biến đổi tín hiệu ánh sáng thành tín hiệu thần kinh trong võng mạc, giúp võng mạc nhìn nhận được ánh sáng cả trong điều kiện thiếu ánh sáng. Thiếu vitamin A có thể dẫn tới khô mắt và quáng gà. Tuy nhiên cần thận trọng khi sử dụng vitamin tan trong dầu trong thời gian dài vì nguy cơ quá liều.

– Vitamin C: Hòa tan vào trong nước, giúp làm giảm nguy cơ tiến triển đục thể tinh thể 33% và giúp thị lực sáng tỏ hơn khi sử dụng vitamin C so với người ít sử dụng.

– Kẽm: Kẽm ngoài tác dụng chống oxy hóa, còn giúp đưa vitamin A từ gan đến võng mạc để sản xuất melanin, một sắc tố giúp bảo vệ võng mạc. Kẽm tập trung chủ yếu tại võng mạc, màng mạch – lớp mô dưới võng mạc. Tầm nhìn về ban đêm trở nên nghèo nàn và tăng nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể nếu thiếu kẽm. Bên cạnh đó, kẽm sẽ giúp thúc đẩy tăng lưu thông dòng máu, hạn chế các tình trạng khô, mỏi mắt, nóng rát ở mắt…

– Carotenoid: Gồm rất nhiều các chất chống oxy hóa như Lutein và Zeaxanthin, Beta carotene (tiền vitamin A).. trong các loại rau quả có màu sắc như cam, vàng, đỏ hoặc các thực phẩm khác như lòng đỏ trứng, tôm, cá hồi. Lutein và Zeaxanthin sẽ giúp chống lại bệnh thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể và viêm võng mạc sắc tố. Khi sử dụng thành phần này, chúng sẽ hoạt động giống như một bộ lọc ánh sáng, giúp bảo vệ mắt chống lại các tia sáng có hại từ mặt trời.

Tuy nhiên, các chất chống oxy hóa kể trên hầu như chỉ có tác dụng tan được trong nước hoặc trong dầu, trong khi mắt có một mô giác quan có cấu trúc phức tạp và tinh vi, chúng cần đến nhiều loại vitamin và các dưỡng chất khác nhau, phải đảm bảo được nguyên tắc là tan được trong nước và cả tan trong dầu để tạo thành mạng lưới chống oxy hóa mạnh mẽ. Viện Mắt Hoa Kỳ cho biết, sử dụng vitamin A hoặc beta carotene dài ngày làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi ở những người hút thuốc lá, thừa vitamin A có thể gây da khô, móng dễ gãy. Dùng Vitamin E cùng với selen lại làm tăng nguy cơ mắc ung thư tiền liệt tuyến ở nam giới.

Vì thế mà khi tìm thấy Alpha lipoic acid (ALA) vào năm 1950, các nhà nghiên cứu đã biết, đây sẽ là chất chống oxy hóa “lý tưởng” nhất dành cho mắt. Nhờ khả năng tan tốt trong nước, nhưng vẫn tan được trong dầu, thấm tốt vào mô thần kinh (võng mạc của mắt chủ yếu là mạch máu và mô thần kinh), giúp phục hồi các chất chống oxy hóa nội sinh khác đã mất tác dụng, nhờ đó mà chiếm ưu thế hơn so với các loại vitamin và chất chống oxy hóa thông thường, giúp hỗ trợ cải thiện thị lực cho người bệnh do tăng cường dọn dẹp chất gây hại ra khỏi mắt, bảo vệ tính trong suốt của thủy tinh thể, dịch kính, hạn chế sự thoái hóa lão hóa của các tế bào biểu mô sắc tố võng mạc.

Thế nhưng, ngoài chất chống oxy hóa, mắt cũng cần được bảo vệ thêm bằng các hoạt chất sinh học thiên nhiên có khả năng chống viêm như Hoàng đằng. Kết quả nghiên cứu từ trường Đại học Quốc gia Chonbuk, Chonju, Hàn Quốc cho biết, Hoàng đằng có tác dụng chống oxy hóa, đồng thời chống viêm hiệu quả, tạo thành màng chắn giúp bảo vệ các bộ phận của mắt khỏi sự xâm nhập và tấn công có thể gây viêm, nhiễm khuẩn mắt.

Bổ sung chất chống oxy hóa bằng cách nào?

Rau, củ, quả có màu là nguồn cung cấp dồi dào các chất chống oxy hóa

Có rất nhiều thực phẩm chứa các chất chống oxy hóa như: cam, trái cây và rau xanh màu vàng, màu đỏ và màu đen.

– Vitamin C: cam, bưởi, dưa đỏ, dâu, xoài, cải xoăn, cải bruxen, ớt, khoai lang và cà chua

– Vitamin E: cải xanh, bí ngô, rau bina, cà rốt, củ cải xanh, đu đủ và hạt hướng dương

– Vitamin A: cà rốt, dưa đỏ, ngô, quả xuân đào, đào, bí ngô, bí, khoai lang, cà chua và dưa hấu

– Selenium: các loại quả hạch, ngũ cốc, cá ngừ, thịt bò và gà tây thịt đậm

– Kẽm: hàu, hạt, hải sản, thịt đỏ, các loại đậu và sữa

Khi chúng ta còn trẻ, từ thực phẩm hàng ngày, cơ thể được bổ sung đầy đủ các chất chống oxy hóa, nhưng khi có tuổi, hoặc theo tác động của thời gian, một chế độ ăn thôi là chưa đủ để cung cấp các chất chống oxy hóa mà cơ thể cần. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo, để đảm bảo tốt nhất cho sức khỏe đôi mắt, thay vì ăn, người bệnh nên lựa chọn các sản phẩm bổ trợ. Bạn chỉ cần tinh ý lựa chọn đúng thuốc bổ mắt tốt nhất sẽ giúp mắt sáng dài lâu.

Biên tập viên sức khỏe Trung Mỹ

Theo nguồn:

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24394592

https://www.liverdoctor.com/can-antioxidants-help-protect-vision/#