Nhờ xử trí kịp thời nhồi máu cơ tim cấp trong khoảng thời gian vàng, mỗi năm có hàng chục ngàn người trên thế giới đã sống sót và nhanh chóng trở lại cuộc sống sinh hoạt bình thường. Để trở thành một trong số những người may mắn đó, họ đã phải áp dụng một trong những cách điều trị nhồi máu cơ tim cấp này.          

Hướng dẫn sơ cứu ban đầu khi nhồi máu cơ tim cấp xảy ra

Khoảng thời gian vàng để cấp cứu hiệu quả là trong vòng 2 giờ đầu kể từ khi nhồi máu cơ tim xảy ra. Việc cấp cứu kịp thời sẽ quyết định đến sự sống còn của người bệnh. Vì vậy, điều quan trọng là bạn cần nhận diện sớm các dấu hiệu cảnh báo nhồi máu cơ tim để kịp thời xử trí. Các triệu chứng đó là:

– Đau thắt ngực, cảm giác như bị bóp nghẹt tim hay có vật nặng đè lên nặng.

– Đau lan đến cổ, vai, hàm, cánh tay trái.

– Khó thở, hụt hơi.

– Mệt mỏi cùng cực, cảm giác bồn chồn.

– Trống ngực

– Vã mồ hôi lạnh

– Buồn nôn, nôn mửa.

– Buồn đi cầu nhưng không đi được.

– Hoa mắt, chóng mặt, choáng váng.

Một số dấu hiệu cảnh báo nhồi máu cơ tim cấp

Ngay khi phát hiện thấy các dấu hiệu nghi ngờ nhồi máu cơ tim cấp, người bệnh cần ngừng ngay mọi công việc đang làm, nghỉ ngơi tại chỗ trong tư thế nửa nằm nửa ngồi, hít thở sâu để giữ nhịp tim ổn định và lấy lại bình tĩnh. Sau đó gọi cho người thân và cấp cứu 115 để được trợ giúp. Trong trường hợp người bệnh bất tỉnh, người hỗ trợ cần sơ cứu bằng cách hô hấp nhân tạo hoặc ép tim ngoài lồng ngực để người bệnh hồi tỉnh trong thời gian chờ cấp cứu đến.

Điều trị nhồi máu cơ tim cấp tại bệnh viện

Dự phòng chống sốc

Ngay sau khi nhập viện cấp cứu, người bệnh sẽ được truyền nhỏ giọt tĩnh mạch chậm glucose 5% (300ml dịch/24 giờ) và thở oxy bằng máy. Trong thời điểm này cần hạn chế đưa quá nhiều dịch vào cơ thể để tránh làm tăng khối lượng tuần hoàn, gia tăng gánh nặng cho tim.  

Thuốc điều trị nhồi máu cơ tim cấp

Các thuốc được dùng để cấp cứu nhồi máu cơ tim là:

– Thuốc giảm đau: như morphin, promedol được dùng theo đường tiêm để giảm nhanh triệu chứng đau, khó chịu cho người bệnh.

– Thuốc giãn mạch: có nhiều nhóm thuốc giãn mạch khác nhau được sử dụng trong điều trị nhồi máu cơ tim cấp như nhóm nitrat ngậm hoặc xịt dưới lưỡi 5 phút/liều để giảm đau thắt ngực; thuốc chẹn beta giao cảm giúp làm chậm nhịp tim, giảm đau ngực, tuy nhiên thuốc này không được dùng cho người bệnh có nhịp tim dưới 45 nhịp/phút, huyết áp tâm thu <100mmHg và suy tim ứ huyết.

– Thuốc làm tan cục máu đông: giúp làm tan cục máu đông gây tắc nghẽn mạch vành – căn nguyên của nhồi máu cơ tim. Các thuốc như urokinase, streptokinase… cho hiệu quả tốt nhất trong vòng 6 giờ đầu. Hiệu quả của thuốc sẽ giảm dần theo thời gian, nếu đã quá 12 giờ kể từ khi nhồi máu cơ tim khởi phát thì sử dụng thuốc gần như không còn tác dụng.

– Thuốc chống đông máu: như aspirin, heparin, clopidogrel… được dùng để dự phòng cục máu đông hình thành và phát triển tăng kích thước.

Can thiệp ngoại khoa  

Mục tiêu của can thiệp phẫu thuật là nhanh chóng tái lưu thông dòng máu đến vùng cơ tim bị thiếu máu, ngăn chặn tổn thương lan rộng. Các phương pháp can thiệp phổ biến đang được áp dụng hiện nay là:  

– Nong mạch, đặt stent mạch vành: có thể được thực hiện ngay khi người bệnh nhập viện, chưa dùng thuốc làm tan cục máu đông hoặc đã dùng thuốc nhưng không mang lại hiệu quả.    

– Bắc cầu động mạch vành: được áp dụng cho người bệnh bị tắc từ 3 vị trí trên 1 động mạch, tắc thân chung động mạch vành trái hoặc tắc ở những vị trí hiểm hóc, không thể tiến hành đặt stent.

Nằm tại chỗ

Người bệnh cần nằm bất động tại giường trong vòng 48 giờ đầu kể từ khi nhồi cơ tim cấp xảy ra. Nếu sau 48 giờ người bệnh không còn cảm thấy đau ngực, mệt mỏi thì có thể cử động tay chân nhẹ nhàng và sau 1 tuần có thể đi lại nhẹ nhàng trong phòng.

Cách phòng ngừa nhồi máu cơ tim cấp tái phát    

Dù may mắn sống sót sau nhồi máu cơ tim nhưng nguy cơ tái phát vẫn rất cao, do đó bạn cần có biện pháp dự phòng từ sớm. Bên cạnh việc tuân thủ dùng thuốc theo chỉ định, người bệnh cần:

– Thực hiện chế độ ăn uống khoa học: Cắt giảm các thực phẩm chứa nhiều chất béo có hại cho tim mạch như mỡ, nội tạng động vật, các loại thịt đỏ, thực phẩm chế biến qua dầu mỡ tái sử dụng nhiều lần… Ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, hạn chế ăn quá nhiều trong một bữa vì nhồi máu cơ tim thường xảy ra sau một bữa ăn thịnh soạn.  

– Tuyệt đối không hút thuốc lá, thuốc lào; hạn chế sử dụng các đồ uống như bia rượu, cà phê, nước trà đặc…

– Tăng cường luyện tập thể dục: Sau khi sức khỏe đã hồi phục, người bệnh nên dành thời gian ít nhất 30 phút mỗi ngày cho các bài tập thể dục vừa sức như thể dục nhịp điệu, đi bộ, đạp xe, yoga… để nâng cao thể trạng và tăng cường sức khỏe tim mạch.

– Giữ tinh thần luôn thoải mái: hạn chế lo lắng, suy nghĩ về những biến cố đã xảy ra vì căng thẳng kéo dài cũng là yếu tố kích hoạt một cơn đau tim. Để thư giãn tâm lý, người bệnh có thể nghe nhạc, xem phim, đi dạo và chuyện trò cũng người thân…

– Dùng thảo dược: Một số loại thảo dược đông y như Bồ hoàng, Đỏ ngọn, Hoàng bá… khi kết hợp cũng mang lại những công dụng hữu ích giúp tăng cường tưới máu nuôi tim, ngăn ngừa xơ vữa động mạch tiến triển và phòng ngừa nhồi máu cơ tim tái phát. Hiện nay các thảo dược này đã được chiết xuất và bào chế thành dạng viên nén tiện dụng. Người bệnh có thể sử dụng song song cùng thuốc tây để tăng hiệu quả điều trị.

Tập thể dục thường xuyên giúp phòng ngừa nhồi máu cơ tim tái phát

Bạn cần nhớ rằng, điều trị nhồi máu cơ tim cấp là một cuộc chạy đua với thời gian. Hãy chú ý đến những thay đổi trên cơ thể dù chỉ là nhỏ nhất để kịp thời phát hiện và xử trí trong khoảng thời gian vàng.     

Xem thêm:

Phòng ngừa nhồi máu cơ tim: Bắt đầu từ lối sống!

Sản phẩm thảo dược hỗ trợ phòng ngừa nhồi máu cơ tim tái phát

Dược sĩ Mạnh Hùng

Biên tập viên sức khỏe Trung Mỹ

Nguồn tham khảo:

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16818-heart-attack-myocardial-infarction/mcanagement-and-treatment
https://xinchaobacsy.com/benh-tim-mach/nhoi-mau-co-tim/cac-phuong-phap-dieu-tri-nhoi-mau-co-tim-cap/