Van tim là một bộ phận quan trọng của trái tim được cấu tạo bởi các lá van mỏng, mềm dẻo. Các van tim có vai trò đặc biệt quan trọng với hệ tuần hoàn bởi chúng giúp điều chỉnh dòng máu chảy theo một chiều nhất định.

Hẹp van tim là tình trạng các lá van bị dày lên, cứng lại hoặc dính vào nhau khiến cho van tim không thể mở hoàn toàn. Hệ quả là trái tim sẽ phải hoạt động nhiều hơn để bơm máu và cơ thể có thể bị thiếu hụt lượng oxy cần thiết.

Hẹp van tim động mạch chủ

Van động mạch chủ và van tim nằm giữa tâm thất trái và động mạch chủ – dòng máu giàu oxy sẽ đi từ tâm thất trái qua động mạch chủ để vào hệ tuần hoàn. Hẹp van động mạch chủ là dạng hẹp van tim khá phổ biến và là một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất trong các dạng hẹp van tim.

Hẹp van động mạch chủ ở mức độ nhẹ các triệu chứng có thể không xuất hiện nhưng khi mức độ hẹp tăng lên thì có thể xuất hiện nhiều dấu hiệu như:

– Khó thở, đau ngực.

– Ngất xỉu.

– Đánh trống ngực hoặc cảm giác “nhịp tim nặng nề”.

– Cảm thấy mệt mỏi khi gắng sức.

– Cơ thể gầy yếu, da nhợt nhạt.

– Tiếng “thổi” khi tim đập.

– Với trẻ em có thể là không tăng cân, ăn kém.

Đối với người cao tuổi, nguyên nhân chủ yếu dẫn tới hẹp van tim động mạch chủ là sự tích tụ canxi tại đỉnh van theo thời gian, còn đối với người trẻ tuổi là do khuyết tật bẩm sinh.

Xem thêm: Hẹp van động mạch chủ – bệnh van tim với nhiều biến chứng nguy hiểm

Vị trí các van tim

Hẹp van tim 3 lá

Van ba lá nằm giữa tâm nhĩ phải và tâm thất phải giúp cho máu đi một chiều từ nhĩ phải xuống thất phải. Dòng máu từ thất phải qua van động mạch phổi vào phổi để trao đổi oxy. Nói một cách dễ hiểu hơn thì hẹp van 3 lá sẽ làm cản trở lưu lượng máu giữa phần trên và phần dưới phía bên phải của tim.

Người bị hẹp van 3 lá có thể xuất hiện các triệu chứng như:

– Đánh trống ngực, hồi hộp, nhịp tim nhanh bất thường, khó chịu ở ngực.

– Mệt mỏi, lờ đờ, ớn lạnh ngoài da.

– Cảm thấy run rẩy ở cổ.

– Đau ở phần bụng bên phải do ứ máu ở gan.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn tới hẹp van tim 3 là là do hệ quả của viêm nội tâm mạc hoặc sốt thấp khớp, một số ít trường hợp là do di tật bẩm sinh hay các khối u tim.

Xem thêm: Hẹp van ba lá – bệnh van tim không thể chủ quan

Hẹp van tim 2 lá

Van hai lá ngăn giữa tâm thất trái và tâm nhĩ trái điều chỉnh máu đi một chiều từ tâm nhĩ trái xuống tâm thất trái, dòng máu từ thất trái qua van động mạch chủ vào động mạch chủ đưa máu đi nuôi toàn cơ thể. Nói cách khác hẹp van tim 2 lá làm giảm lưu lượng máu từ phần trên xuống phần dưới phía bên trái của tim.

Hẹ van tim 2 lá khiến lượng máu giàu oxy từ phổi để bơm vào hệ tuần hoàn nhằm cung cấp tới các cơ quan bị giảm sút.

Hẹp van 2 lá tiến triển chậm và nặng dần theo thời gian, ở mực độ nhẹ các triệu chứng thường không rõ ràng nhưng khi hở van nặng hơn thì cơ thể người bệnh thường xuất hiện các triệu chứng:

– Khó thở, mệt mỏi đặc biệt là khi gắng sức hay khi nằm xuống.

– Sưng, phù ở phần chân.

– Tim đập nhanh, chóng mặt, ngất xỉu.

– Ho ra máu.

Các triệu chứng nêu trên thường xuất hiện nhất sau khi người bệnh các hoạt động thể chất làm tăng nhịp tim. Nguyên nhân chủ yếu của hẹp van 2 lá là do biến chứng của sốt thấp khớp khi còn nhỏ – một bệnh viêm họng do liên cầu khuẩn.

Xem thêm: Bệnh hẹp van 2 lá và những thông tin không thể bỏ qua

Hẹp van tim động mạch phổi

Van động mạch phổi gồm ba van nhỏ “hình tổ chim” nằm giữa tâm thất phải và động mạch phổi. Hẹp van động mạch phổi sẽ làm cản trở dòng máu chứa nhiều carbonic từ tim vào phổi để trao đổi oxy.

Triệu chứng của hẹp van tim động mạch phổi cũng phụ thuộc vào mức độ, ở mức độ nhẹ thường không có triệu chứng và khi đã nặng lên thì các triệu chứng có thể xuất hiện bao gồm:

– Tiếng thổi tim: Một âm thanh đặc trưng có thể nghe thấy bằng ống nghe

– Mệt mỏi, khó thở khi gắng sức

– Tức ngực

– Ngất xỉu

– Các triệu chứng dễ xuất hiện hơn sau khi thực hiện các hoạt động thể chất. Hẹp van động mạch phổi thường là do khuyết tật tim bẩm sinh gây ra.

Xem thêm: Hẹp van động mạch phổi – Nhận biết chính xác để điều trị hiệu quả

Chẩn đoán hẹp van tim

Để chẩn đoán chính xác và phân biệt các dạng hẹp van tim, người bệnh sẽ cần được các bác sỹ thăm khám trực tiếp bằng cách khai thác các triệu chứng, nghe tim phổi kết hợp với một hoặc một số các xét nghiệm bao gồm:

– Siêu âm tim

– Điện tâm đồ

– Chụp MRI, CT tim phổi

Siêu âm tim giúp chẩn đoán hẹp van tim

Giải pháp tối ưu giúp điều trị hẹp van tim hiệu quả

Các dạng hẹp van tim nếu tiến triển ở mức độ nghiêm trọng đều có thể ảnh hưởng tới sức khỏe và đe dọa tính mạng của người bệnh. Các biến chứng của hẹp van tim có thể là: Suy tim, nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim…

Hiện nay chưa có bất kỳ loại thuốc nào có thể giúp cho van tim đang bị hẹp trở lại cấu trúc bình thường mà thuốc chỉ chủ yếu giúp giảm triệu chứng và dự phòng các yếu tố nguy cơ như: Thuốc lợi tiểu giúp giảm tích tụ dịch ở phổi, thuốc chống cục máu đông nhằm dự phòng tráng nhồi máu cơ tim, thuốc giảm nhịp tim để máu được bơm qua các van nhiều hơn…

Cùng với đó, một số sản phẩm hỗ trợ với nhiều thảo dược tốt cho tim mạch như Bồ hoàng, Hoàng bá, Đỏ ngọn… cũng nên được sử dụng. Một số nghiên cứu đã chứng minh, hoạt chất trong các loại thảo dược này có thể giúp tăng cường lượng máu qua các van tim, giảm các triệu chứng và giảm nguy cơ về biến chứng ở người mắc bệnh van tim.

Xem thêm:

Sản phẩm thảo dược giúp hỗ trợ điều trị bệnh hẹp van tim hiệu quả

Tư vấn trực tuyến: Bệnh mạch vành, hẹp hở van tim – Giải pháp điều trị và ngăn biến chứng

Nếu ở hẹp van tim ở mức độ nghiêm trọng sẽ cần phải can thiệp ngoại khoa để sửa chữa hoặc thay thế các van tim. Tuy nhiên chi phí cho phẫu thuật khá cao và cũng tiềm ẩn những rủi ro nhất định.

DS. Cao Ngọc Hải

Biên tập viên sức khỏe Trung Mỹ

Nguồn tham khảo:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/mitral-valve-stenosis/symptoms-causes/syc-20353159

http://www.heart.org/HEARTORG/Conditions/More/HeartValveProblemsandDisease/Problem-Heart-Valve-Stenosis_UCM_450369_Article.jsp#.W2QUKe6FPIU

https://www.heart-valve-surgery.com/tricuspid-stenosis.php

http://www.heart.org/HEARTORG/Conditions/More/HeartValveProblemsandDisease/Problem-Heart-Valve-Stenosis_UCM_450369_Article.jsp