Nhồi máu cơ tim thất phải tuy hiếm gặp nhưng lại là tình trạng rất nguy cấp. Bạn chỉ có 6 giờ đồng hồ ngắn ngủi để phát hiện biến cố xảy ra và xử trí cấp cứu thành công. Hãy cùng tìm hiểu ngay cách nhận diện cơn nhồi máu cơ tim thất phải và giải pháp phòng ngừa ngay tại đây.

Nhồi máu cơ tim thất phải là gì?

Nhồi máu cơ tim thất phải là tình trạng các động mạch vành cung cấp cho phần bên phải của tim bị tắc nghẽn hoàn toàn, kết quả là mô cơ tim bên phải không nhận được đủ máu nuôi dưỡng trong thời gian dài sẽ dẫn đến hoại tử. Nguyên nhân gây ra sự tắc nghẽn này thường là do sự xuất hiện của các mảng xơ vữa hoặc cục máu đông trong lòng mạch.

Do cấu trúc buồng thất phải (buồng tim phía dưới, bên phải) có thành mỏng hơn, nhu cầu oxy thấp hơn so với tâm thất trái (buồng tim phía dưới, bên trái), đồng thời vị trí này luôn được tưới máu trong suốt chu kì tim nên nhồi máu cơ tim ở thất phải hiếm gặp hơn ở thất trái.

Nhồi máu cơ tim thất phải là tình huống cấp cứu khẩn cấp

Hướng dẫn nhận diện triệu chứng nhồi máu cơ tim thất phải

Các triệu chứng của nhồi máu cơ tim thất phải là hệ quả của chức năng thất phải bị suy yếu, làm ứ trệ tuần hoàn tại các cơ quan nhưng không gây ra ứ dịch tại phổi, nên người bệnh không bị khó thở, ho khan. Một số biểu hiện thường gặp là:

– Dấu hiệu Kussmall: Tĩnh mạch cổ nổi khi hít vào.

– Huyết áp thấp.

– Tay chân lạnh, rét run.

– Gan to.

– Tiểu ít.

– Rối loạn tâm thần.

Những ai có nguy cơ cao bị nhồi máu cơ tim thất phải?

Cũng như các dạng nhồi máu cơ tim khác, những người có càng nhiều các yếu tố nguy cơ xỡ vữa động mạch dưới đây càng dễ gặp phải nhồi máu cơ tim thất phải:

– Tuổi cao.

– Lười vận động.

– Chế độ ăn chứa nhiều chất béo bão hòa, tinh bột, đường…

– Uống nhiều rượu bia; hút thuốc lá, thuốc lào hoặc sử dụng các chất kích thích khác.

– Mắc phải các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, mỡ máu cao, tiểu đường…

Các biến chứng nguy hiểm từ nhồi máu cơ tim thất phải

Nguyên nhân tử vong do nhồi máu cơ tim thất phải thường liên quan đến một số biến chứng nguy cấp sau:

– Sốc tim.

– Suy thất phải.

– Rối loạn nhịp tim nghiêm trọng như rung nhĩ, block nhĩ thất.

– Hở van tim động mạch phổi.

– Tụt huyết áp động mạch hệ thống.

Chẩn đoán nhồi máu cơ tim thất phải

Để xác định nhồi máu cơ tim thất phải, bác sĩ sẽ dựa trên các kết quả thăm khám và xét nghiệm chẩn đoán sau:

– Tam chứng: Tĩnh mạch cổ nổi to + Huyết áp tụt + Nghe phổi không có rales.

– Điện tâm đồ.

– Siêu âm tim.

– Nghe phổi có tiếng ngựa phi phải.

Điều trị và phòng ngừa nhồi máu cơ tim thất phải

Sử dụng thuốc

Trong điều trị nhồi máu cơ tim thất phải, thuốc lợi tiểu giãn mạch (nitrat, ức chế men chuyển) không được sử dụng như đối với cấp cứu nhồi máu cơ tim thông thường. Bởi các thuốc này có thể làm cho cung lượng tim giảm, khiến cho tình trạng của người bệnh càng trở nên xấu đi. Thay vào đó, bác sĩ sẽ sử dụng những loại thuốc sau để điều trị nhồi máu cơ tim thất phải:

– Dịch truyền NaCl 0.9%: để xử trí tình trạng tụt huyết áp, lượng dịch truyền có thể từ 1 – 2 lít tùy theo mức độ hạ huyết áp.

– Thuốc trợ tim: được dùng cho người bệnh đã truyền dịch nhưng không hiệu quả. Các thuốc thường dùng là milrinone, dobutamine…

– Thuốc làm tan cục máu đông: như alteplase, reteplase… có tác dụng tiêu sợi huyết, được kết hợp cùng aspirin hoặc heparin để làm tan cục máu đông gây tắc nghẽn mạch vành.

– Chất chủ vận adrenergic: như norepinephrine giúp tăng co bóp và tăng nhịp tim để nâng huyết áp, tăng lưu lượng động mạch vành.

– Hormon chống bài niệu: như vasopressin nâng chỉ số huyết áp bằng cách tăng hấp thu nước tại thận.

– Thuốc giãn động mạch phổi: như hydralazin, natri nitroprusside… nhằm giảm hậu gánh thất phải.

– Nitri oxit dạng hít: giúp làm giảm áp lực động mạch phổi mà không làm ảnh hưởng đến áp lực động mạch toàn thân. Thuốc được dùng cho người bệnh nhồi máu cơ tim thất phải nặng do bị sốc tim.

Điều trị ngoại khoa

Để xử trí cơn nhồi máu cơ tim thất phải, bác sĩ sẽ tiến hành một số phương pháp sau nhằm khôi phục lưu lượng máu đến nuôi dưỡng cho thất phải. 2 phương pháp chính là:

– Nong mạch, đặt stent mạch vành: giúp nhanh chóng khơi thông lòng động mạch vành phải bằng cách luồn bóng nong theo đường mạch máu đến vị trí mảng xơ vữa, bóng sẽ được bơm căng để nén mảng xơ vữa lại; sau đó 1 stent (khung kim loại) được đặt lại để cố định lòng mạch.

– Bắc cầu động mạch vành: Bác sĩ sẽ tạo một đường dẫn máu mới bằng 1 đoạn mạch máu khỏe mạnh của chính người bệnh nhằm bỏ qua đoạn mạch bị xơ vữa nặng mà không thể đặt stent (do xơ vữa tại nhiều điểm hoặc xơ vữa tại những vị trí hiểm hóc, khó đặt stent).

Trong trường hợp phát hiện thấy người bệnh có mắc kèm tổn thương van 3 lá nặng, không đảm bảo duy trì cung lượng tim thì phẫu thuật van tim 3 lá có thể được tiến hành. Nếu người bệnh có các rối loạn nhịp tim nghiêm trọng như block tim nặng hoặc rung nhĩ thì cần phải đặt máy tạo nhịp tim, máy khử rung tim càng sớm càng tốt. Ngoài ra, khi nhồi máu cơ tim lan rộng sang bên trái của tim, bác sĩ sẽ tiến hành cấy ghép thiết bị hỗ trợ tâm thất phải (LVAD).

Xử trí nhồi máu cơ tim thất phải bằng phương pháp phẫu thuật bắc cầu động mạch vành

Điều chỉnh lối sống

Duy trì một lối sống khoa học là giải pháp không dùng thuốc có thể giúp bạn ngăn chặn nhồi máu cơ tim thất phải xảy ra. Theo đó, bạn cần:

– Thực hiện chế độ ăn uống khoa học: cắt giảm lượng muối, đường, tinh bột, chất béo có trong khẩu phần ăn. Ưu tiên các thực phẩm giàu chất xơ, ít chất béo như rau xanh, hoa quả tươi, ngũ cốc nguyên cám, các loại thịt trắng (thịt lườn gà, cá tươi…).

– Tập thể dục thường xuyên: Bạn nên dành thời gian cho các bài tập thể dục vừa sức ít nhất 150 phút/tuần để cải thiện các chỉ số mỡ máu, huyết áp tốt hơn. Đây đều là các yếu tố nguy cơ của nhồi máu cơ tim thất phải.

– Tuân thủ dùng thuốc kết hợp cùng những thảo dược có tác dụng ngăn ngừa xơ vữa động mạch, chống cục máu đông gây tắc nghẽn mạch máu như Bồ hoàng, Đỏ ngọn, Natto… Hiện nay trên thị trường đã có sản phẩm hỗ trợ chứa các thành phần thảo dược này, người bệnh có thể tham khảo sử dụng kết hợp cùng thuốc tây theo đơn để phòng ngừa nhồi máu cơ tim thất phải.

– Không hút thuốc lá, hạn chế sử dụng bia rượu, cà phê…

– Tái khám định kì ít nhất mỗi năm 1 lần hoặc theo lịch hẹn của bác sĩ. Đảm bảo kiểm soát các chỉ số mỡ máu, huyết áp, nhịp tim trong giới hạn an toàn.

Hiểu rõ hơn về nhồi máu cơ tim thất phải và chủ động phòng ngừa sẽ giúp bạn tránh khỏi những rủi ro về sau. Đặc biệt là đối với những người bị xơ vữa động mạch vành phải, hãy chú ý tuân thủ kế hoạch điều trị và điều chỉnh lối sống khoa học để không còn phải lo lắng về cơn nhồi máu cơ tim thất phải trong tương lai.

Dược sĩ Mạnh Hùng

Biên tập viên sức khỏe Trung Mỹ

Xem thêm:

Thực phẩm bảo vệ sức khỏe tim mạch hỗ trợ phòng ngừa nhồi máu cơ tim

Kỹ năng sinh tồn khi bị nhồi máu cơ tim mà chỉ có một mình

Nguồn tham khảo:

https://emedicine.medscape.com/article/157961-overview