Có bao giờ bạn cảm thấy bị choáng váng, chóng mặt… ngay sau khi vừa mới ăn no chưa? Nếu có thì rất có thể bạn đang gặp phải một tình trạng được gọi là hạ huyết áp sau ăn. Đây là một tình trạng phổ biến gặp ở khoảng 1/3 số người lớn tuổi, đặc biệt là những người có mắc các bệnh lý ảnh hưởng đến hệ thần kinh tự trị như tiểu đường, Parkinson.

Tụt huyết áp sau ăn thường gặp ở 1/3 số người cao tuổi

Triệu chứng của hạ huyết áp sau ăn

Người bệnh thường cảm thấy choáng váng, chóng mặt, mệt mỏi, đứng không vững, thậm chí là ngất xỉu sau khi ăn khoảng chừng 30 – 60 phút, trường hợp nặng hơn có thể xuất hiện đau thắt ngực, nhìn mờ, buồn nôn, nôn mửa… Các triệu chứng càng có xu hướng nặng hơn nếu bệnh nhân ăn quá no, đặc biệt là trong bữa ăn có nhiều các thực phẩm giàu chất đường bột như cơm, cháo, mì, bún, khoai tây… hoặc uống nhiều rượu bia.

Nguyên nhân gây tụt huyết áp sau ăn

Tiêu hóa là một quá trình phức tạp đòi hỏi sự phối hợp chính xác giữa hệ thống tiêu hóa, thần kinh và tuần hoàn. Khi thức ăn vào đường tiêu hóa, một lượng máu lớn sẽ được cung cấp tới dạ dày và ruột nhằm hỗ trợ hấp thu chất dinh dưỡng hiệu quả hơn. Để bù đắp cho sự thiếu hụt máu này, tim sẽ phải đập nhanh hơn, các mạch xa tim như động mạch ở chân tay cũng phải co lại để duy trì huyết áp bình thường. Tuy nhiên, ở những người cao tuổi, các thụ thể cảm nhận huyết áp bên trong lòng mạch thường bị lão hóa và suy giảm chức năng do vậy quá trình điểu chỉnh huyết áp thường diễn ra chậm chạp và hệ quả là tụt huyết áp.

Insulin là một hormon có vai trò quan trọng trong quá trình hấp thu, lưu giữ và sử dụng glucose. Sau một bữa ăn có nhiều chất bột đường, hàm lượng glucose trong máu tăng cao sẽ kích thích tuyến tụy tiết ra nhiều insulin. Tuy nhiên, hormon này lại có tác dụng làm giãn các mạch máu vùng bụng, khiến lượng máu chuyển đến hệ tiêu hóa nhiều hơn. Đây chính là lý do tại sao các triệu chứng của người bệnh thường có xu hướng nặng hơn sau khi ăn no, đặc biệt là các bữa ăn có nhiều chất bột đường.

Điều trị và phòng ngừa tụt huyết áp sau khi ăn

Hiện nay chưa có bất kỳ loại thuốc tây y nào có thể điều trị triệt để căn bệnh tụt huyết áp sau ăn. Tuy nhiên các cách dưới đây có thể giúp bạn ngăn ngừa nó xuất hiện

Ăn làm nhiều bữa giúp hạn chế tụt huyết áp sau ăn

– Chia thành nhiều bữa nhỏ: Ăn nhiều và ăn quá no trong một bữa sẽ khiến dạ dày phải làm việc hết công suất, điều này sẽ làm tăng khả năng tụt huyết áp sau ăn. Do đó, thay vì ăn 3 bữa mỗi ngày như thường lệ, bạn hãy chia bữa ăn trong ngày thành 6 hoặc 7 bữa nhỏ hơn.

– Uống khoảng 300 – 500 ml nước (khoảng 1 – 2 cốc nước đầy) trước khi ăn khoảng 15 phút.

– Tránh ăn quá nhiều các thực phẩm giàu chất đường bột trong một bữa để hạn chế nguy cơ giãn nở mạch máu, gây tụt huyết áp.

– Không nên uống rượu bia bởi chúng có thể gây giãn mạch, khiến động mạch ở tay và chân khó co lại.

– Ngồi hoặc nằm nghỉ ngơi trong khoảng thời gian 1 giờ hoặc lâu hơn vì huyết áp thường giảm xuống mức thấp nhất sau ăn từ 30 – 60 phút. Ngồi hoặc nằm sau khi ăn sẽ là một cách đơn giản và hiệu quả để tránh được tình trạng tụt huyết áp. Trong trường hợp cần phải di chuyển, hãy cẩn thận và cảnh giác với những dấu hiệu hoa mắt, chóng mặt, choáng váng… có thể xuất hiện.

Tuy các chưa có loại thuốc tây y nào có thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng các giải pháp từ y học cổ truyền lại có thể giúp hạn chế tình trạng tụt huyết áp một cách lâu dài và bền vững. Quy đầu – phần rễ chính của cây Đương quy là một vị thuốc nổi tiếng với tác dụng bổ máu đã sử dụng lâu đời. Không chỉ vậy, các nghiên cứu mới đây còn cho thấy rằng Quy đầu còn có tác dụng tăng cường chức năng của các thụ thể cảm nhận huyết áp, từ đó thúc đẩy quá trình dẫn truyền tín hiệu tới tim, thận, não một cách nhanh nhạy và chính xác, giúp cải thiện tình trạng huyết áp thấp và phòng ngừa nguy cơ tụt huyết áp sau ăn.

Biên tập viên sức khỏe Trung Mỹ

Nguồn tham khảo:

https://www.verywell.com/

http://www.merckmanuals.com/

http://www.health.harvard.edu/