Suy tim độ 4 là giai đoạn cuối theo phân loại suy tim của Hiệp hội Tim mạch New York (NYHA). Nắm vững các lưu ý trong điều trị sẽ giúp người bệnh chủ động trong việc đối phó với những biến chứng của bệnh.

Các triệu chứng của suy tim độ 4

Ở giai đoạn cuối, người bệnh không thể thực hiện bất kỳ hoạt động thể chất nào mà không gặp khó khăn. Các triệu chứng điển hình của suy tim xuất hiện ngay cả khi nghỉ ngơi và nặng hơn khi vận động.

– Khó thở, hụt hơi: thường xuất hiện về đêm do dịch bị ứ đọng tại phổi.

– Mệt mỏi: do cơ thể không được cung cấp năng lượng đầy đủ, người bệnh thường phải nghỉ ngơi tại chỗ.

– Ho khan: đôi khi có thể ho lẫn bọt màu hồng hoặc chất nhày.

– Phù: thường gặp ở phần dưới cơ thể. Biểu hiện rõ nhất là sưng phù bàn chân, mắt cá chân, bụng…

– Rối loạn tiêu hóa: Người bệnh cảm thấy chán ăn, buồn nôn, đầy hơi do hệ thống tiêu hóa bị thiếu máu nuôi dưỡng và ứ trệ dịch. Điều này cũng ảnh hưởng tới sự hấp thu của các thuốc dùng đường uống.

– Tim đập nhanh, trống ngực: do tim phải tăng cường công suất để bù đắp lại sự thiếu hụt máu nuôi cơ thể.

– Lú lẫn: Não bộ không được nhận đủ lượng máu cần thiết, nồng độ chất điện giải trong máu bị thay đổi sẽ ảnh hưởng tới khả năng ghi nhớ, phân tích.

– Đau: 75% bệnh nhân suy tim độ 4 có triệu chứng đau. Ngoài đau tim do thiếu máu cục bộ, còn có thể đau toàn thân do áp lực gây ra bởi tình trạng quá tải chất lỏng.

– Lo lắng, trầm cảm: 42% bệnh nhân suy tim độ 4 rơi vào trạng thái trầm cảm, khiến cho quá trình điều trị gặp nhiều khó khăn.

Người bệnh suy tim độ 4 thường phải nghỉ ngơi tại giường bệnh

Suy tim độ 4 có nguy hiểm không?

Khi bước vào giai đoạn cuối cùng của suy tim, người bệnh có thể đối mặt với những biến chứng nguy hiểm liên quan đến ứ trệ tuần hoàn. Bao gồm:

– Suy gan: Tim suy yếu gây ứ máu tại gan, gây to gan và xơ gan

– Suy thận: Thận không nhận đủ máu để đảm bảo chức năng thải – lọc chất lỏng dư thừa trong cơ thể, dẫn tới suy thận.

– Biến chứng cục máu đông: Máu bị ứ đọng trong cơ thể là “cơ hội thuận lợi” để hình thành nên các cục máu đông, gây ra các biến chứng nguy cấp như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, hoại tử chi…

– Phù phổi cấp: Máu bị ứ đọng tại phổi gây suy hô hấp cấp tính – tình trạng cần được cấp cứu khẩn cấp.

Suy tim độ 4 sống được bao lâu?

Đây là câu hỏi được quan tâm rất nhiều từ chính bệnh nhân và người thân của họ. Và thực sự rất khó để đưa ra một tiên lượng chính xác, bởi tuổi thọ của người bệnh còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thể trạng người bệnh, mức độ đáp ứng với thuốc, khả năng tuân thủ theo phác đồ điều trị, tâm lý của người bệnh… 

Suy tim độ 4 có chữa được không?

Mặc dù chưa có giải pháp điều trị khỏi hoàn toàn bệnh suy tim. Tuy nhiên, với sự nỗ lực không ngừng của y học, sức khỏe và tuổi thọ của người bệnh suy tim đã từng bước được cải thiện.

Các phương pháp điều trị suy tim độ 4 đang được áp dụng hiện nay là:

Điều trị bằng thuốc

Các thuốc điều trị bệnh suy tim độ 4 giúp giảm nhẹ triệu chứng và phòng ngừa rủi ro cho người bệnh. Một số loại thuốc được dùng phổ biến là:

– Thuốc lợi tiểu: như spironolacton, triamterent, furosemid… để đào thải bớt dịch dư thừa trong cơ thể.

– Thuốc trợ tim: Digoxin, Ouabain… giúp làm tăng lực co bóp của cơ tim

– Thuốc giãn mạch, hạ áp: bao gồm nhiều nhóm khác nhau như thuốc ức chế men chuyển (perindopril, captopril, enalapril…); thuốc chẹn kênh canxi (amlodipin, nicardipin, verapamil…)

– Thuốc chống loạn nhịp tim: như nhóm chẹn beta (propranolol, nadolol, atenolol…)

– Thuốc giảm đau: như paracetamol, thuốc phiện…

– Thuốc an thần: như diazepam, Phenobarbital, Valium…

Thuốc tây là chỉ định cần thiết cho người bệnh suy tim độ 4

Ngoài các loại thuốc kể trên, người bệnh nên sử dụng kết hợp cùng với các thảo dược có hoạt tính giãn mạch, thúc đẩy lưu thông tuần hoàn như Bồ hoàng, Đan sâm nhằm giảm bớt gánh nặng cho tim; giảm nhẹ các triệu chứng mệt mỏi, đau ngực, khó thở… mà không hề gây ra ảnh hưởng có hại trên gan, thận như các thuốc hóa dược.

Xem thêm:

Thông tin về sản phẩm hỗ trợ điều trị suy tim chứa Bồ hoàng, Đan Sâm

Điều trị suy tim – Cập nhật những giải pháp trị phổ biến nhất

Điều trị bằng phẫu thuật

Can thiệp ngoại khoa đối với người bệnh suy tim độ 4 cần cân nhắc kỹ giữa lợi ích và nguy cơ, bởi sức khỏe của người bệnh thường rất yếu, nguy cơ gặp biến chứng phẫu thuật cũng cao hơn. Phẫu thuật sẽ giúp sửa chữa những nguyên nhân gây ra suy tim, chẳng hạn như:

– Thay/sửa van tim: nếu nguyên nhân gây suy tim là bệnh hẹp/hở van tim.

– Cấy máy tạo nhịp tim, máy khử rung: nếu người bệnh có rối loạn nhịp đe dọa tính mạng

– Đặt stent, bắc cầu động mạch vành: nếu nguyên nhân gây suy tim đến từ bệnh mạch vành.

– Ghép tim: chỉ định khi trái tim đã hư hỏng nặng, áp dụng các phương pháp khác không còn hiệu quả.

Chăm sóc bệnh nhân suy tim độ 4

Trong bất kỳ bệnh mãn tính nào không có cơ hội chữa khỏi, thì chăm sóc giảm nhẹ là một phần quan trọng của quá trình điều trị.

– Khi ngủ, người bệnh nên kê cao gối (tư thế nửa nằm nửa ngồi), nếu khó thở nặng có thể phải cần thở bình oxy.

– Nên để bệnh nhân nằm nghỉ tại nơi yên tĩnh, tránh tiếng ồn

– Chế độ ăn: ăn nhạt, nhiều chất xơ; hạn chế uống nhiều nước (dựa trên lượng nước tiểu 24h); đồ ăn nên chế biến dạng lỏng, mềm để dễ tiêu hóa.

– Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia: chỉ nên dùng khoảng 1 ly rượu vang hoặc ½ lon bia mỗi ngày

– Vận động nhẹ nhàng tại giường hoặc đi bộ nhẹ (tùy thể trạng), nếu người bệnh không thể tự vận động, người thân có thể chủ động xoa bóp cho họ.

– Tiêm phòng cúm hằng năm theo chỉ định

– Giảm cân nếu thừa cân

– Người bệnh vẫn có thể đi du lịch và tham gia các hoạt động giải trí tùy theo tình trạng sức khỏe; khi đi nhớ mang theo các thuốc và bảng tóm tắt bệnh sử của bản thân.

Sự thiếu hiểu biết về tình trạng và tiên lượng có thể làm tăng trầm cảm và lo lắng của bệnh nhân suy tim độ 4. Do đó, điều quan trọng để kéo dài tuổi thọ cho người bệnh là giúp họ hiểu về tình trạng sức khỏe hiện tại và động viên, an ủi để họ yên tâm điều trị.

Ds. Lê Lương

Biên tập viên sức khỏe Trung Mỹ

Nguồn tham khảo:

https://www.crossroadshospice.com/family-caregivers-blog/2017/february/16/end-stages-of-heart-failure-what-to-expect/

https://www.nursingtimes.net/clinical-archive/end-of-life-and-palliative-care/palliative-care-for-patients-with-end-stage-heart-failure/205583.article

https://www.racgp.org.au/afp/2010/december/end-stage-heart-failure/