Mục tiêu của việc điều trị thiếu máu cơ tim là kiểm soát triệu chứng và làm chậm sự tiến triển của bệnh. Tuân thủ chế độ ăn lành mạnh và tăng cường tập thể dục là giải pháp đầu tiên cho thiếu máu cơ tim giai đoạn nhẹ. Nếu giải pháp đó không có hiệu quả, người bệnh sẽ được chỉ định dùng một số loại thuốc điều trị thiếu máu cơ tim.

Thiếu máu cơ tim là bệnh gì?

Thiếu máu cơ tim là bệnh mạch vành, xảy ra khi động mạch vành không thể cung cấp đủ máu giàu oxy cho tim do bị tắc nghẽn bởi sự xuất hiện của mảng xơ vữa động mạch.

Thuốc điều trị thiếu máu cơ tim đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát triệu chứng, phòng ngừa và điều trị biến chứng của thiếu máu cơ tim. Theo Cleveland Clinic (Mỹ), dùng thuốc là lựa chọn điều trị ưu tiên cho các trường hợp tắc nghẽn động mạch vành dưới 70% và không cản trở nghiêm trọng sự lưu thông của dòng máu.

Dưới đây là các loại thuốc thường được sử dụng trong điều trị thiếu máu cơ tim:

Aspirin và các thuốc chống đông máu khác trong điều trị thiếu máu cơ tim

Thuốc chống đông máu có khả năng ức chế hoặc phá vỡ các cục máu đông, được sử dụng trong tất cả các giai đoạn của bệnh tim. Thuốc chống đông máu gồm 2 loại: Thuốc chống kết dính tiểu cầu (anti-platelets) và thuốc kháng đông máu (anticoagulants).

Các loại thuốc chống kết dính tiểu cầu

– Aspirin: Là loại thuốc chống đông máu phổ biến nhất thế giới, aspirin liều thấp hàng ngày được khuyến cáo cho hầu hết những người mắc bệnh tim. Trong các trường hợp nhồi máu cơ tim, người bệnh cần nhai một viên aspirin (có thể nuốt nhưng không hiệu quả bằng nhai) ngay khi bắt đầu triệu chứng. Sau đó, người bệnh cần duy trì 1 viên aspirin mỗi ngày (81mg) để phòng ngừa tử vong sớm do nhồi máu cơ tim.

Có nhiều loại thuốc điều trị thiếu máu cơ tim khác nhau

– Clopidogrel (Plavix):Là một thuốc thuộc nhóm thienopyridine, Clopidogrel được chỉ định cho người bệnh trước hoặc ngay sau khi thực hiện thủ thuật nong mạch. Thuốc này cũng dành cho những người vừa mới điều trị liệu pháp tán huyết khối (thrombolytic therapy). Ngoài ra, những người đặt stent mạch vành có phủ thuốc nên uống Clopidogrel kết hợp với Aspirin trong vòng ít nhất 1 năm để giảm nguy cơ huyết khối. Clopidogrel làm tăng nguy cơ xuất huyết đường tiêu hóa. Thuốc ức chế bơm proton (PPI) có thể làm giảm nguy cơ này nhưng lại cản trở tác dụng chống đông máu của Clopidogrel, nên bạn cần tham khảo ý kiến của bác sỹ trước khi sử dụng.

– Prasugrel,Ticagrelor:là những thuốc kháng tiểu cầu mới được chấp thuận,có thể thay thế cho Clopidogrel để điều trị thiếu máu cơ tim cấp. Thuốc này không dành cho những người có tiền sử đột quỵ hoặc cơn thiếu máu não thoáng qua.

– Thuốc ức chế Glycoprotein IIb/IIIa: Bao gồm các thuốc kháng tiểu cầu mạnh như abciximab (ReoPro), eptifibatide (Integrilin) và tirofiban (Aggrastat). Các thuốc này được tiêm vào tĩnh mạch trong quá trình nong mạch, can thiệp mạch vành qua da hoặc phẫu thuật bắc cầu động mạch vành.

Các loại thuốc kháng đông máu

Còn gọi là thuốc làm loãng máu, bao gồm:

– Heparin: Được chỉ định trong hoặc sau khi điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết.

– Các thuốc kháng đông tiêm tĩnh mạch khác: bao gồm bivalirudin (Angiomax), fondaparinux (Arixtra) và enoxaparin (Lovenox).

– Warfarin (Coumadin), dabigatran (Pradaxa) và rivaroxaban (Xarelto) là các thuốc dành cho người bệnh rung nhĩ.

Tất cả các thuốc kể trên đều làm tăng nguy cơ xuất huyết. Do đó, trong quá trình sử dụng bạn cần được xét nghiệm máu thường xuyên, chú ý các triệu chứng bất thường như xuất huyết, bầm tím dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng… và báo cho bác sỹ để có hướng xử trí thích hợp.

Điều trị thiếu máu cơ tim với thuốc chẹn beta (beta blockers)

Thuốc chẹn beta làm giảm nhu cầu oxy của tim bằng cách làm chậm nhịp tim và giảm áp lực trong lòng động mạch, nhờ đó giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim.

Thuốc chẹn beta thường được chỉ định cho người bệnh trong lần đầu khám hoặc điều trị tại bệnh viện. Người bệnh suy tim hoặc có nguy cơ bị sốc tim không nên dùng thuốc chẹn beta qua đường tĩnh mạch. Thuốc chẹn beta đường uống là giải pháp điều trị dài hạn cho những người có triệu chứng của thiếu máu cơ tim và nhồi máu cơ tim.

Các thuốc chẹn Beta phổ biến trong điều trị thiếu máu cơ tim là propranolol (Inderal), bisoprolol (Zebeta), Acebutolol (Sectral), atenolol (Tenormin), metoprolol (Betaloc – ZOK)…

Tác dụng phụ thường gặp của thuốc chẹn beta là mệt mỏi, ảo giác, ác mộng, trầm cảm, mất trí nhớ và chóng mặt. Ngoài ra, thuốc chẹn beta còn làm giảm lượng cholesterol “tốt” (HDL cholesterol) trong cơ thể. Các thuốc chẹn beta không chọn lọc, chẳng hạn như carvedilol và propranolol, có thể gây co thắt phế quản. Do đó, người bệnh bị bệnh hen suyễn, khí phế thũng hoặc viêm phế quản mạn tính không nên dùng thuốc chẹn beta không chọn lọc.

Người bệnh không được đột ngột ngừng uống thuốc chẹn beta bởi việc này có thể gây tăng nhịp tim và huyết áp một cách nhanh chóng. Các bác sỹ sẽ giúp bạn điều chỉnh giảm liều từ từ trước khi ngừng thuốc hoàn toàn.

Điều trị thiếu máu cơ tim với Statin và các thuốc hạ mỡ máu khác

Những người bị thiếu máu cơ tim cấp tính hoặc nhồi máu cơ tim cần được điều trị bằng statin hoặc thuốc hạ mỡ máu khác, trừ khi nồng độ cholesterol “xấu” (LDL cholesterol) trong máu của họ dưới 100mg/dL.

Các thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ nghiêm trọng như tiêu cơ vân, suy thận. Bạn cần lưu ý một số dấu hiệu như đau cơ bắp, mệt mỏi không rõ nguyên nhân; tiểu khó, nước tiểu sẫm màu… để báo cho bác sỹ kịp thời.

Thuốc hạ mỡ máu giúp làm giảm nguy cơ biến chứng cho người bệnh thiếu máu cơ tim

Các chất ức chế men chuyển angiotensin trong điều trị thiếu máu cơ tim

Người bệnh nhập viện vì đau thắt ngực không ổn định hoặc thiếu máu cơ tim cấp tính được chỉ định chất ức chế ACE nếu họ có triệu chứng suy tim hoặc giảm phân suất tống máu thất trái. Những loại thuốc này cũng thường được sử dụng để điều trị huyết áp cao và được khuyến cáo như là điều trị đầu tay cho những người bị bệnh đái tháo đường và suy thận.

Các chất ức chế ACE thường được sử dụng hiện nay bao gồm: captopril (Capoten), ramipril (Altace), enalapril (Vasotec), perindopril (Aceon), và lisinopril (Prinivil, Zestril).Tác dụng phụ của thuốc không phổ biến, bao gồm khó chịu, tụt huyết áp quá mức và dị ứng…

Điều trị thiếu máu cơ tim với thuốc chẹn kênh calci

Thuốc chẹn kênh calci được chỉ định cho người bệnh thiếu máu cơ tim bị đau thắt ngực không ổn định mà không đáp ứng với nitrat, thuốc chẹn beta hoặc không thể dùng thuốc chẹn beta.

Các thuốc chẹn kênh canxi được chỉ định phổ biến hiện này là amlodipine (Norvasc),nicardipin (Cardene), nifedipine (Adalat, Procardia), diltiazem (Cardizem).

Thuốc điều trị thiếu máu cơ tim giúp kiểm soát nồng độ cholesterol, huyết áp, giảm nhu cầu về máu của tim, ngăn ngừa huyết khối… Từ đó, các triệu chứng của thiếu máu cơ tim được cải thiện và người bệnh sẽ tránh được các biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích thì thuốc cũng chứa đựng nhiều nguy cơ đối với sức khỏe. Bạn không nên tự mua thuốc về uống hoặc ngừng sử dụng thuốc khi chưa được sự đồng ý của bác sỹ.

Ds. Mai Ngọc

Tham khảo:

http://umm.edu/health/medical/reports/articles/heart-attack-and-acute-coronary-syndrome

http://www.healthline.com/health/coronary-artery-disease/drugs#Introduction1