Hẹp khít van 2 lá là dạng hẹp van tim mức độ nặng có thể để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng. Nếu hiểu rõ về nguyên nhân gây bệnh và cách điều trị, người bệnh sẽ thoát khỏi những biến chứng nguy hiểm do hẹp khít van gây ra.

Hẹp khít van 2 lá là bệnh gì?

Van 2 lá là van tim nằm giữa tâm thất trái (buồng tim phía dưới, bên trái) và tâm nhĩ trái (buồng tim phía trên, bên trái), đảm nhiệm vai trò kiểm soát lưu lượng máu từ tâm nhĩ trái đổ về tâm thất trái theo 1 chiều nhất định. Ở người bình thường, diện tích của lỗ van 2 lá khi mở là 4 – 6 cm². Tuy nhiên ở người bệnh hẹp khít van 2 lá, lỗ van chỉ còn 0.5 – 1cm² làm cản trở dòng máu từ tâm nhĩ trái đổ về thất trái.

Tim bình thường và tim bị hẹp khít van 2 lá

Nguyên nhân gây hẹp khít van 2 lá

60% trường hợp bị hẹp khít van 2 lá là do sốt thấp khớp, đây là bệnh lý tự miễn do nhiễm vi khuẩn liên cầu tan huyết nhóm A nhưng không được điều trị đúng. Các phản ứng viêm xảy ra sẽ làm tổn thương các van tim, khiến van trở nên dày, dính hoặc co rút lại và không thể mở ra đúng cách, gây nên hiện tượng hẹp khít van.

Hẹp khít van 2 lá cũng có thể là hậu quả của một số bệnh lý sau:

– Dị tật van 2 lá bẩm sinh.

– Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn.

– Bệnh vôi hóa van tim 2 lá.

– Hội chứng carcinoid.

– Lupus ban đỏ hệ thống.

– Bệnh Fabry gây rối loạn tích trữ mỡ di truyền.

– Bệnh rối loạn tiêu hóa Whipple.

– U xơ nội cơ tim.

Biểu hiện của hẹp khít van 2 lá

Hẹp khít van 2 lá là mức độ hẹp van nặng nhất, làm giảm đáng kể lưu lượng máu từ tâm nhĩ trái xuống tâm thất trái, gây ra các triệu chứng sau:

– Khó thở: Hẹp khít van 2 lá gây tăng áp lực động mạch phổi, làm cản trở lưu thông khí tại các phế nang gây ra hiện tượng khó thở.

– Đau ngực: Máu bị ứ tại tâm nhĩ trái sẽ làm giảm lượng máu bơm đi nuôi cơ thể và hệ mạch vành, gây ra đau ngực.

– Ho khan: Nhĩ trái bị ứ máu lâu ngày sẽ giãn to, chèn ép lên khí quản gây ra hiện tượng ho khan. Bên cạnh đó, máu ứ tại phổi cũng góp phần gây ra hiện tượng ho, đôi khi có đờm lẫn máu.

– Tím tái: Hẹp khít van 2 lá làm giảm lưu thông và trao đổi oxy tại các tiểu động mạch, gây ra hiện tượng tím tái.

– Ngất xỉu: là hiện tượng giảm lưu lượng máu lên não đột ngột, gây choáng váng, ngất xỉu.

– Phù: do máu bị ứ trệ tuần hoàn tại hệ tĩnh mạch, khiến bàn chân sưng phù, gan to.

Hẹp khít van 2 lá nguy hiểm như thế nào?

Người bệnh hẹp khít van 2 lá nếu không được điều trị tốt có thể gặp phải một số biến chứng nguy hiểm sau:

– Suy tim: Máu bị ứ trong tâm nhĩ trái lâu ngày sẽ làm tăng áp lực của động mạch phổi, kết quả là tâm thất phải cần làm việc nhiều hơn để thắng áp lực trong động mạch, lâu dần sẽ gây ra dày thất, giảm khả năng co bóp, đàn hồi và tiến triển thành suy tim.

– Cục máu đông: Máu ứ trong tim là cơ hội thuận lợi hình thành cục máu đông, chúng có thể từ tim di chuyển đến các động mạch gây tắc nghẽn, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như đột quỵ não, nhồi máu cơ tim, bệnh động mạch ngoại biên…

– Rối loạn nhịp tim: dạng rối loạn nhịp tim thường gặp nhất là rung nhĩ, có thể xuất hiện từng đợt và tần suất ngày càng tăng lên nếu không được điều trị.

Phương pháp điều trị hẹp khít van 2 lá

Thuốc điều trị hẹp khít van 2 lá

– Thuốc hạ áp: giúp giảm áp lực động mạch phổi, giảm khối lượng công việc cho tim.

– Thuốc lợi tiểu: giúp loại bỏ dịch ứ trệ trong cơ thể, giảm triệu chứng phù và hạ huyết áp hiệu quả hơn.

– Thuốc chống loạn nhịp tim: giúp ổn định nhịp tim, giảm hiện tượng trống ngực do tim đập nhanh.

– Thuốc chống đông máu: dùng để dự phòng biến chứng cục máu đông cho người bệnh hẹp khít van 2 lá.

– Thuốc kháng sinh: để điều trị và dự phòng các bệnh nhiễm khuẩn, phòng ngừa sốt thấp khớp tái phát.

Nếu dùng thuốc vẫn chưa đủ để kiểm soát triệu chứng thì giải pháp cần thiết cho bạn ngay lúc này là sử dụng kết hợp cùng những thảo dược có hoạt tính giãn mạch, hạ áp, chống đông máu và ổn định nhịp tim như Bồ hoàng, Đỏ ngọn, Mạch môn, Sơn tra… Những thảo dược này sẽ phụ trợ cùng thuốc tây để giảm nhanh triệu chứng và phòng ngừa biến chứng hẹp van hiệu quả hơn mà không cần phải tăng liều thuốc tây.

Phẫu thuật

Nong van bằng đường ống thông điều trị hẹp khít van 2 lá

– Nong van: được thực hiện bằng đường ống thông luồn theo đường mạch máu, tại vị trí van 2 lá bị hẹp khít, bóng nong được bơm căng để tách rộng van 2 lá, giúp làm tăng diện tích vòng mở của van.

– Sửa van 2 lá: Áp dụng với trường hợp van bị hư hỏng nhẹ; bác sĩ sẽ tiến hành cắt sửa, loại bỏ các mép van thừa, dính nhau để tách rộng lỗ van.

– Thay van 2 lá: được tiến hành với van 2 lá bị tổn thương nhiều mà sửa van cũng không khôi phục được độ mở của van. Có 2 loại van nhân tạo được sử dụng để thay thế cho van tim bị tổn thương là van sinh học (làm từ van tim động vật, người hiến tặng) và van cơ học (làm từ kim loại, sợi carbon, chất dẻo).

– Ghép tim: là phương án điều trị cuối cùng khi hẹp khít van 2 lá đã gây biến chứng suy tim nặng.

Lời khuyên về lối sống khoa học cho người bệnh hẹp khít van 2 lá

Để giảm triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng hiệu quả hơn, người bệnh hẹp khít van 2 lá cần duy trì những thói quen sống khoa học như sau:

– Ăn uống khoa học: Cắt giảm lượng muối, đường, thực phẩm chứa nhiều chất béo và tăng cường bổ sung thực phẩm tốt cho tim mạch như rau quả tươi, cá biển, ngũ cốc nguyên cám…

– Luyện tập thường xuyên: giúp tăng cường lưu thông tuần hoàn vad giúp tim làm việc hiệu quả hơn.

– Phòng bệnh nhiễm khuẩn: giữ vệ sinh răng miệng, sử dụng kháng sinh đầy đủ khi thực hiện thủ thuật nha khoa, tiểu phẫu; giữ ấm cơ thể vào mùa lạnh để phòng tránh các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp thông thường.

– Không sử dụng chất kích thích: không hút thuốc lá, hạn chế các thức uống chứa cồn, caffein như rượu bia, cà phê, nước trà đặc…

– Giảm cân: nếu bạn bị thừa cân, béo phì để giảm bớt gánh nặng cho tim.

Khi phát hiện bị hẹp khít van 2 lá, bạn cần tuân thủ thực hiện theo y lệnh của bác sĩ và duy trì lối sống khoa học, sức khỏe sẽ được cải thiện tích cực và ngăn chặn hiệu quả những biến chứng từ hẹp van tim.

Xem thêm:

Bệnh hẹp van 2 lá và những thông tin không thể bỏ qua

Sản phẩm hỗ trợ cho người bệnh hẹp van tim chứa thảo dược Bồ hoàng, Đỏ ngọn, Mạch môn

Dược sĩ Mạnh Hùng

Nguồn tham khảo:

https://www.healio.com/cardiology/learn-the-heart/cardiology-review/topic-reviews/mitral-stenosis/introduction-and-etiology