Mặc dù không phải là giải pháp bắt buộc trong điều trị rối loạn tic nhưng thuốc tây cũng được xem là lựa chọn hữu ích với những trường hợp nặng. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ với các bậc phụ huynh về 9 loại thuốc trị rối loạn tic đang được bác sĩ kê dùng nhiều nhất hiện nay, qua đó là những lưu ý cần thiết để sử dụng thuốc sớm đạt hiệu quả tối ưu

Các loại thuốc thường được sử dụng cho trẻ rối loạn tic

Nhóm thuốc chống loạn thần

Hiện nay, các thuốc chống loạn thần là lựa chọn đầu tay trong điều trị rối loạn tic, có tác dụng ngăn chặn các thụ thể Dopamine (chủ yếu là D2), giúp điều chỉnh hoạt động của chất dẫn truyền thần kinh Dopamine trong não bộ, nhờ đó cải thiện hiệu quả các biểu hiện nháy mắt, chun mũi, nhún vai, tặc lưỡi,… Mặc dù cùng một cơ chế tác dụng nhưng hiệu quả và tác dụng không mong muốn của các thuốc trị rối loạn tic là khác nhau, cụ thể như sau:

Thuốc chống loạn thần lựa chọn đầu tay trong điều trị rối loạn tic

Haloperidol

Haloperidol thuộc nhóm chống loạn thần thế hệ thứ nhất và là thuốc đầu tiên được sử dụng để điều trị rối loạn tic, nhưng hiện nay ít được kê đơn vì gây ra nhiều tác dụng phụ trên hệ thần kinh như rối loạn giấc ngủ, đau đầu, bồn chồn, lo âu… Tuy nhiên, bằng cách duy trì điều trị với liều thấp, trẻ có thể tránh gặp những tác dụng không mong muốn này.

Pimozide

Pimozide cũng là thuốc chống loạn thần thế hệ thứ nhất, được sử dụng rộng rãi ở Châu Âu từ sớm bởi đáp ứng tốt với nhiều trẻ rối loạn tic và ít gây tác dụng phụ trên hệ thần kinh. Tuy nhiên, Pimozide lại có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về tim như rối loạn nhịp tim, nhịp tim nhanh hoặc không đều,… Ngoài ra, Pimozide dùng cùng một số thuốc kháng sinh như Ofloxacin, Erythromycin, Ciprofloxacin,… có thể gây tăng tác dụng phụ trên tim. Bởi vậy, với những người có tiền sử mắc các bệnh lý tim mạch hoặc đang sử dụng kháng sinh, cần trao đổi với bác sĩ trước khi sử dụng để tránh các tác dụng không mong muốn có thể xảy ra.

Risperidone

Risperidone là thuốc được sử dụng nhiều nhất trong nhóm thuốc chống loạn thần thế hệ thứ 2. Risperidone có thể giúp trẻ kiểm soát hiệu quả biểu hiện nháy mắt, chun mũi, nhún vai, giật cơ cổ, ho hắng giọng, tặc lưỡi,…  Mặc dù ít gây tác dụng phụ trên hệ thần kinh, nhưng Risperidone có thể gây rối loạn chuyển hóa glucose, lipid dẫn đến tăng cân quá mức, huyết áp cao, tiểu đường và ảnh hưởng đến chức năng gan của trẻ. Bởi vậy, trẻ cần được theo dõi cân nặng, huyết áp, xét nghiệm máu trước/sau khi bắt đầu dùng thuốc và sau đó ít nhất mỗi năm 1 lần.

Risperidone được sử dụng nhiều nhất trong nhóm thuốc chống loạn thần thế hệ 2

Olanzapine

Trong nhóm thuốc chống loạn thần thế hệ thứ 2, Olanzapine ít được sử dụng hơn do chưa có nhiều bằng chứng nghiên cứu về hiệu quả và mức độ an toàn. Olanzapine thường chỉ được sử dụng cho trẻ từ 7 tuổi trở lên trong khoảng 2 tháng. Một số tác dụng phụ thường gặp là tăng cân, nhức đầu, chóng mặt, buồn ngủ, trí nhớ kém, đau dạ dày, táo bón,…

Sulpiride

Sulpiride chỉ được sử dụng cho trẻ từ 14 tuổi trở lên do có thể gây nhiều tác dụng ảnh hưởng đến sức khỏe như vàng da, vàng mắt, choáng váng, dễ bị bầm tím, viêm gan, kích động, ngất, hôn mê, nhạy cảm với ánh sáng,…

Aripiprazole

Aripiprazole là thuốc chống loạn thần thế hệ 3 có ưu điểm của Aripiprazole là ít gây tăng cân hay ảnh hưởng đến chức năng của hệ thần kinh, tim mạch. Đồng thời, những tác dụng phụ của thuốc này thường nhẹ và chỉ xảy ra trong thời gian ngắn.

Các thuốc điều trị rối loạn tic khác

Tetrabenazine

Tetrabenazine là thuốc trị rối loạn thần kinh – cơ, có khả năng làm giảm nồng độ Dopamine, giúp trẻ kiểm soát tốt biểu hiện nháy mắt, chun mũi, nhún vai,… Tuy nhiên, Tetrabenazine có thể gây tác dụng phụ mệt mỏi, buồn nôn, mất ngủ và làm tăng nguy cơ mắc chứng trầm cảm hoặc nảy sinh ý nghĩ tự tử ở trẻ, bởi vậy cần thật sự cẩn trọng khi sử dụng.

Clonidine

Gần đây, Clonidine đã được sử dụng ngày càng phổ biến do ít gây tác dụng phụ cho trẻ hơn so với các thuốc chống loạn thần. Không chỉ vậy, Clonidine còn có thể giúp trẻ cải thiện đồng thời chứng rối loạn tic và tăng động giảm chú ý. Tuy nhiên, khi sử dụng trẻ cũng có thể gặp một số tác dụng phụ: chóng mặt, buồn ngủ, nhức đầu, trầm cảm,… Lưu ý, không nên ngừng đột ngột bởi có thể gây tăng huyết áp quá mức, rất nguy hiểm.

Topiramate

Topiramate là thuốc chống co giật, động kinh, đồng thời có thể giúp trẻ kiểm soát các triệu chứng rối loạn tic hiệu quả. Topiramate thường được chỉ định đơn độc hoặc kết hợp cùng các thuốc điều trị rối loạn tic khác. Trẻ có thể gặp một số tác dụng phụ như dị ứng, ngứa ran, giảm cân, trầm cảm,…

Topiramate là thuốc được sử dụng trong điều trị cả rối loạn tic và co giật, động kinh

Làm thế nào để lựa chọn được loại thuốc trị rối loạn tic tốt nhất?

Tùy thuộc vào độ tuổi, mức độ bệnh và các rối loạn mắc kèm như tăng động giảm chú ý, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, trầm cảm,… mà bác sĩ sẽ cân nhắc lựa chọn loại thuốc thích hợp hoặc phối hợp nhiều thuốc khác nhau. 

Tuy nhiên, việc đánh giá hiệu quả của từng loại thuốc khá phức tạp và gặp nhiều khó khăn do một số biểu hiện tic có thể tự nhiên trở nên trầm trọng hơn hoặc giảm bớt trong một khoảng thời gian nhất định mà không liên quan đến tác dụng của thuốc. Bởi vậy, bác sĩ sẽ lựa chọn thuốc dựa trên kinh nghiệm điều trị hoặc thử nhiều thuốc khác nhau cho đến khi tìm được loại thuốc có thể giúp trẻ kiểm soát biểu hiện tic hiệu quả nhất.

Nguyên tắc khi sử dụng thuốc điều trị rối loạn tic

Để việc sử dụng thuốc điều trị rối loạn tic đạt hiệu quả tối ưu và hạn chế các tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, cha mẹ cần lưu ý:

– Trong giai đoạn đầu, bác sĩ thường cho trẻ sử dụng với liều thấp và tăng liều từ từ theo từng tuần, do đó phụ huynh cần tuân thủ theo đúng hướng dẫn, không tự ý tăng, giảm liều hoặc thay đổi thuốc.

Cha mẹ không tự ý thay đổi thuốc trị rối loạn tic của trẻ

– Không ngưng thuốc đột ngột vì có thể khiến các biểu hiện tic thêm trầm trọng, tuy nhiên điều này vẫn có thể được thực hiện nếu trẻ gặp các tác dụng phụ nghiêm trọng như dị ứng, trầm cảm, tăng huyết áp, nảy sinh ý nghĩ tự tử, co giật,…

– Theo dõi và ghi chép những cải thiện tích cực của trẻ, đồng thời thông báo ngay với bác sĩ nếu trẻ có bất cứ biểu hiện nghi ngờ nào về tác dụng phụ của thuốc để được tư vấn, xử trí kịp thời.

– Khi cho trẻ tái khám, cha mẹ nên luôn mang theo đơn thuốc để bác sĩ biết trẻ đang dùng thuốc gì và đánh giá hiệu quả điều trị tốt hơn.

Với những thông tin trong bài viết trên, hi vọng các bậc phụ huynh đã có thể hiểu rõ hơn về các thuốc trị rối loạn tic, đồng thời có thể lựa chọn loại thuốc phù hợp nhằm giúp con yêu mau chóng kiểm soát biểu hiện tic và cải thiện chất lượng cuộc sống. Nếu còn điều gì thắc mắc, vui lòng gọi điện thoại đến số 024.3775.9051 – 0972.032.029 để được hỗ trợ tư vấn trực tiếp.

Xem thêm:

Trẻ rối loạn tic nên ăn gì, kiêng gì để mau chóng cải thiện bệnh?

Giải pháp từ thảo dược tự nhiên giúp cải thiện chứng rối loạn tic ở trẻ hiệu quả

Dược sĩ Mai Hoa

Biên tập viên sức khỏe Trung Mỹ

Nguồn tham khảo:

https://www.tourettes-action.org.uk/70-medication.htmlbfffffffffffffff