Mặc dù những thành tựu trong điều trị suy tim trong nhiều thập kỷ qua đã cải thiện đáng kể sức khỏe cho người bệnh, nhưng tiên lượng của người bệnh suy tim cấp tính vẫn còn khá dè dặt với thời gian nhập viện khá dài (trung bình 90 ngày) và tỷ lệ tử vong lên tới 10 – 30% trong 1 năm.

Vậy suy tim cấp tính là gì? Làm thế nào để nâng cao hiệu quả dự phòng và điều trị suy tim cấp tính? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Suy tim cấp là gì?

Suy tim cấp là một hội chứng với sự tiến triển đột ngột và trầm trọng các triệu chứng của suy tim trong vài ngày đến vài tuần, phản ánh tình trạng khả năng bơm máu của tim không còn tương xứng với nhu cầu của cơ thể. Người bệnh cần nhanh chóng nhập viện để cấp cứu kịp thời. Cơ chế bệnh sinh chủ yếu liên quan đến sự tích tụ dịch trong cơ thể.

Triệu chứng suy tim cấp

Các triệu chứng suy tim cấp cũng tương tự như suy tim mạn tính, nhưng ở một diễn biến nghiêm trọng và rõ rệt hơn, biểu hiện của sự tắc nghẽn tăng lên và tưới máu ngoại vi giảm. Cụ thể:

– Khó thở: là triệu chứng phổ biến nhất của suy tim cấp tính, bao gồm khó thở tăng lên khi gắng sức, cúi đầu và đặc biệt là khi nằm.

– Mệt mỏi, giảm khả năng tập trung.

– Ho khan, đôi khi có đờm lẫn bọt hồng.

– Rối loạn tiêu hóa: đầy hơi, no lâu, chán ăn…

– Phù ngoại biên: biểu hiện sưng phù chân, bụng.

– Rối loạn giấc ngủ.

– Tăng cân nhanh (1 – 1,5kg/ngày) không rõ nguyên nhân.

– Nhịp tim nhanh, trống ngực.

Khó thở là triệu chứng phổ biến nhất của suy tim cấp tính

Chẩn đoán suy tim cấp

Để chẩn đoán suy tim cấp, bác sỹ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng bằng ống nghe tim – phổi và khai thác tiền sử bệnh. Sau đó, người bệnh sẽ được yêu cầu kiểm tra bổ sung, chẳng hạn như:

– Chụp X – quang lồng ngực

– Chụp cắt lớp tim MRI

– Xét nghiệm máu

– Siêu âm tim

– Điện tâm đồ (ECG)

– Kiểm tra khả năng gắng sức của tim

Nguyên nhân suy tim cấp

Suy tim cấp tính có thể do suy tim mạn tính không được chẩn đoán gây ra. Một số nguyên nhân có thể dẫn tới suy tim cấp tính khác là:

– Sốc nhiễm trùng

– Phản ứng dị ứng

– Thuyên tắc phổi do cục máu đông

– Virus tấn công tim

– Tai biến trong phẫu thuật bắc cầu mạch vành

– Rối loạn nhịp tim nghiêm trọng

– Nhồi máu cơ tim

Ngoài ra, suy tim cấp tính thường bị kích hoạt bởi một số yếu tố nguy cơ như:

– Bệnh mạch vành

– Huyết áp cao

– Bệnh tiểu đường

– Ngưng thở khi ngủ

– Dị tật tim bẩm sinh

– Lạm dụng rượu

– Bệnh thận

Điều trị suy tim cấp tính

Suy tim cấp tính có thể để lại nhiều ảnh hưởng lâu dài cho cơ thể. Bởi vậy, người bệnh suy tim cấp tính cần được nhập viện cấp cứu sớm, việc điều trị cần tập trung vào quản lý các triệu chứng và ngăn ngừa tái phát trong tương lai với các giải pháp như:

Dùng thuốc tây

Với nhiều người bệnh, sự kết hợp của ít nhất 2 loại thuốc là điều cần thiết để quản lý các vấn đề về tim. Một số loại thuốc thường dùng là:

– Thuốc ức chế men chuyển angiotensin ACE: giúp giãn mạch, hạ huyết áp và tăng lưu lượng tuần hoàn máu. Điều này khiến cho tim làm việc dễ dàng hơn.

– Thuốc chẹn thụ thể angiotensin II: Những thuốc này tương tự như thuốc ức chế ACE, nhưng ít gây tác dụng phụ hơn.

– Thuốc chẹn beta: giúp giảm huyết áp và làm chậm nhịp tim.

– Digoxin: có tác dụng tăng cường lực co bóp của cơ tim và làm giảm nhịp tim.

– Thuốc lợi tiểu: giúp đào thải bớt dịch dư thừa trong cơ thể, đặc biệt cần thiết trong xử trí cấp cứu phù phổi cấp. Trong đó, thuốc lợi tiểu đối kháng Aldosteron được coi là có thể kéo dài tuổi thọ cho người bị suy tim nặng.

Ngoài ra, người bệnh có thể cần dùng thêm 1 số loại thuốc để điều trị nguyên nhân và kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ như thuốc hạ mỡ máu, thuốc chống cục máu đông, thuốc kháng sinh…

Phẫu thuật và can thiệp y tế

Phẫu thuật cũng được ứng dụng rộng rãi trong điều trị suy tim cấp tính. Một số phẫu thuật tim phổ biến bao gồm:

– Thay van hoặc sửa chữa van tim: nếu van tim của bạn bị hỏng, gây hở/hẹp van.

– Phẫu thuật bắc cầu mạch vành: Bác sỹ dùng một đoạn mạch máu khỏe mạnh để tạo thành một “tuyến đường mới” tới vùng cơ tim có động mạch bị tắc.

– Ghép tim: Đây là giải pháp cuối cùng khi các phương pháp khác không còn hiệu quả, tình trạng suy tim ngày một nghiêm trọng hơn.

Bác sỹ cũng có thể cấy ghép một số thiết bị sau để khôi phục chức năng của tim:

– Máy tạo nhịp tim: giúp tâm thất bơm máu hiệu quả hơn bằng việc phát xung điện thích hợp.

– Máy khử rung tim: được cấy dưới da, giúp phát hiện và điều chỉnh lại nhịp tim bất thường.

– Máy bơm tim: Thiết bị này được sử dụng để giữ cho tim hoạt động trong thời gian chờ đợi trái tim của người hiến tặng, và đôi khi nó được dùng để kéo dài tuổi thọ cho những người không đủ điều kiện cho phẫu thuật ghép tim.

Máy khử rung dùng trong điều trị suy tim cấp tính

Phòng ngừa đợt suy tim cấp tái phát trong tương lai

Thay đổi một số thói quen sống nhất định có thể làm giảm triệu chứng suy tim hiệu quả hơn và ngăn ngừa suy tim cấp tái phát hoặc tiến triển thành suy tim mạn tính. Cụ thể bạn cần:

– Bỏ thuốc lá: vì khói thuốc sẽ làm tăng nhịp tim, huyết áp và giảm lượng oxy trong máu.

– Ăn uống lành mạnh: Không uống rượu bia, đặc biệt là khi đang dùng thuốc; thực hiện chế độ ăn giảm muối, chất béo, đường và tăng cường nhiều chất xơ với các loại rau xanh, rau củ, ngũ cốc chưa tinh chế…

– Duy trì cân nặng lý tưởng: bằng chế độ ăn kiêng khem và luyện tập thể dục để đốt cháy năng lượng

– Tập thể dục: Khi sức khỏe đã hồi phục sau cơn suy tim cấp, người bệnh cần duy trì thói quen luyện tập thể dục, bắt đầu với các bài tập cường độ nhẹ và tăng dần mức độ tùy theo thể trạng.

– Quản lý stress: bằng cách tập thể dục, thiền tịnh và nghỉ ngơi nhiều hơn, tránh làm việc gắng sức.

– Dùng sản phẩm thảo dược hỗ trợ cho tim: Ngoài các thuốc tây đang dùng, việc bổ sung thêm những sản phẩm hỗ trợ có tác dụng tăng cường lưu thông tuần hoàn máu, chống cục máu đông, ổn định huyết áp với thành phần thiên nhiên như Bồ hoàng, Đỏ ngọn, Cao natto… đang là hướng đi được nhiều bác sỹ khuyến cáo áp dụng. Nhờ đó, các triệu chứng do ứ trệ tuần hoàn như phù, ho khan, khó thở được đẩy lui, tiên lượng của người bệnh được cải thiện rõ rệt.

Chìa khóa để ngăn ngừa suy tim cấp tính là giảm các yếu tố nguy cơ mà bạn có thể kiểm soát. Điều này đòi hòi cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa người bệnh và bác sỹ trong việc theo dõi và quản lý bệnh. Hãy nhớ rằng, triển vọng dài hạn của suy tim cấp phụ thuộc hoàn toàn vào ý thức tuân thủ điều trị của bạn.

Xem thêm:

Suy tim – “trạm dừng chân” cuối cùng của các bệnh tim mạch

Điều trị suy tim – Cập nhật những giải pháp trị phổ biến nhất

Sản phẩm hỗ trợ điều trị suy tim chứa Bồ hoàng, Đỏ ngọn, Cao natto

Ds. Lê Lương

Biên tập viên sức khỏe Trung Mỹ

Nguồn tham khảo:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/317737.php

https://www.thecardiologyadvisor.com/cardiology/treatment-of-acute-heart-failure/article/583259/

https://www.healthline.com/health/acute-heart-failure#lifestyle-changes