Bệnh động kinh

Rối loạn tâm thần ở bệnh nhân động kinh

Ngày đăng: 13 Tháng Hai, 2018
5/5 - (9 bình chọn)

Những cơn co giật, động kinh kéo dài có thể trở thành căn nguyên chính gây rối loạn về nhận thức và tâm lý. Điều này lý giải tại sao có tới 20 – 30% người bệnh động kinh, đặc biệt là động kinh thùy thái dương gặp phải những rối loạn tâm thần, cao gấp 6 – 12 lần người bình thường. Cùng điểm danh những rối loạn tâm thần phổ biến ở người bệnh động kinh và hướng khắc phục qua bài viết sau.

Các rối loạn tâm thần thường gặp ở bệnh nhân động kinh

Tâm thần phân liệt

Ước tính có tới 50% số bệnh nhân rối loạn tâm thần trong bệnh động kinh mắc phải tâm thần phân liệt, thường là dạng hoang tưởng. Người bệnh thường tưởng tượng ra hoàn cảnh, nhân vật hoặc những câu chuyện không có thật, lâu dần sinh ra nỗi sợ vô hình.  

Khuyết tật về trí tuệ

Bệnh động kinh không gây ra những vấn đề nghiêm trọng về trí tuệ, nhưng động kinh và khuyết tật trí tuệ có thể xảy ra đồng thời do cùng một nguyên nhân, chẳng hạn như ngạt, thương tích hoặc nhiễm trùng khi sinh dẫn tới chậm phát triển tâm thần, động kinh và bại não. Mức độ của các khuyết tật trí tuệ liên quan đến:

– Động kinh khởi phát từ khi còn nhỏ.

– Tần suất cơn động kinh cao.

– Có tổn thương não tiềm ẩn.

– Hiệu quả kiểm soát cơn kém.

– Mất nhiều thời gian để điều trị bệnh.

– Ở trẻ nhỏ, sự phát triển có thể bị trì hoãn bởi các cơn co giật không kiểm soát được.

Rối loạn lưỡng cực

Đây là bệnh thần kinh mạn tính với những thay đổi tâm trạng nặng và phức tạp. Người bệnh lúc thì hưng phấn và tích cực quá mức do dư thừa năng lượng, lúc lại buồn bã, chán nản không rõ nguyên nhân. Rối loạn lưỡng cực ở bệnh nhân động kinh cao gấp 6,6 lần những người khỏe mạnh.

Rối loạn lưỡng cực là rối loạn tâm thần thường gặp ở người bệnh động kinh

Trầm cảm ở bệnh nhân động kinh

Trầm cảm là rối loạn tâm thần rất phổ biến ở người bị chứng động kinh, xảy ra ở cả trẻ em và người lớn. Các triệu chứng trầm cảm có thể xảy ra liên tục hoặc ngắt quãng theo thời gian. Bệnh nhân chán nản quá mức có thể không quan tâm đến sở thích của bản thân, giảm cảm giác thèm ăn, luôn cảm thấy buồn bã, tức giận, sợ hãi, rối loạn giấc ngủ, thậm chí có ý định tự tử.

Nguyên nhân gây trầm cảm ở bệnh nhân động kinh là:

– Thương tích một phần não bộ điều khiển tâm trạng.

– Rối loạn hormon, đặc biệt là hàm lượng estrogen thấp cũng gây trầm cảm và ảnh hưởng đến tần suất cơn động kinh.

– Thuốc chống động kinh, điển hình là phenobarbital có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và tăng nguy cơ trầm cảm.

– Mặc cảm bệnh tật

Động kinh và rối loạn nhận thức

Xảy ra vấn đề về nhận thức thường gặp ở người lớn như tư duy chậm chạp, trí nhớ giảm và khó chú ý vào việc gì. Đa phần những rối loạn nhận thức này gặp ở động kinh thùy thái dương. Ngoài ra, thuốc điều trị cũng gây ảnh hưởng đến trí nhớ.

Động kinh và rối loạn lo âu

Lo âu có thể xảy ra ở bệnh nhân động kinh theo những cách khác nhau:

– Lo lắng có thể là một trong những dấu hiệu báo trước cơn động kinh sắp xảy ra, hoặc là phản ứng phụ của thuốc điều trị.

– Nỗi bất an sau khi được chẩn đoán mắc bệnh, hoặc sợ hãi khi phải đối diện với bệnh tật và cái nhìn của người xung quanh.

– Cảm giác bị cả xã hội cô lập hoặc bị từ chối vào các hội nhóm.

– Tổn thương thực thể trong não bộ ở khu vực điều chỉnh tâm trạng, khiến người bệnh nảy sinh cảm giác lo sợ bất an.

Động kinh và rối loạn hành vi

Các yếu tố về tâm trạng như sợ hãi, căng thẳng, thất vọng, bối rối khi bị co giật có thể ảnh hưởng đến cách mà bệnh nhân hành xử hằng ngày. Ngoài ra, thuốc chống động kinh có thể làm thay đổi sự cân bằng hóa chất trong não, tác động xấu đến hành vi của một người.

Tăng động giảm chú ý

Đây cũng được coi là một dạng rối loạn ở bệnh nhân động kinh, phổ biến ở trẻ em. Sự xuất hiện đồng thời của hai chứng bệnh này là do sự thay đổi của các cơ chế thần kinh liên quan đến sự phát triển của não bộ ở giai đoạn sớm. Ngoài ra, thuốc chống động kinh cũng có thể gây ra các triệu chứng bồn chồn, hiếu động, kém tập trung tương tự như chứng tăng động.

Mong muốn tự tử

Hành vi tự sát ở người bệnh động kinh cao hơn nhiều so với dân số chung. Người bình thường tỷ lệ là 1,4%, nhưng người bệnh động kinh là 15%. Suy nghĩ tiêu cực này bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân như chứng trầm cảm, lo âu.

Điều trị rối loạn tâm thần ở bệnh nhân động kinh

Dùng thuốc tây

Quan trọng nhất để giảm bớt biểu hiện rối loạn tâm thần mắc kèm chứng động kinh là nhanh chóng kiểm soát cơn. Thuốc tây gần như là phương pháp bắt buộc, vì vậy, bạn vẫn cần dùng thuốc chống động kinh đúng hướng dẫn, không tăng giảm hay bỏ liều sẽ gây cản trở cho quá trình điều trị. Ngoài ra, nhiều trường hợp cần sử dụng thêm thuốc trị rối loạn tâm thần, chẳng hạn như:

– Trầm cảm: Kết hợp liều thấp nhất có thể của thuốc chống động kinh và thuốc chống trầm cảm để kiểm soát cơn động kinh và cải thiện tâm trạng…

– Rối loạn lo âu: Trường hợp nặng bác sĩ sẽ kê thuốc chống lo âu.

Thuốc tây vẫn là giải pháp tối ưu nhất trong điều trị động kinh

Sản phẩm tự nhiên

Không thể phủ nhận vai trò của thuốc tây trong điều trị động kinh, nhưng phản ứng phụ mà nó mang lại trên tâm thần và các cơ quan khác trong cơ thể. Vì vậy, mong muốn lớn nhất trong điều trị vẫn là giảm bớt được càng nhiều thời gian phải dùng thuốc tây càng tốt.

Sự tiến bộ của khoa học hiện đại đã tinh chế các hoạt chất sinh học trong cây Câu đằng, bào chế thành các sản phẩm có tính chất hỗ trợ hiệu quả cho bệnh nhân động kinh khi phối hợp với thuốc tây y, giảm đáng kể thời gian trị bệnh.

Xem thêm: Câu đằng: thảo dược quý giúp ngăn ngừa cơn co giật, động kinh

Liệu pháp hành vi

Tác động về mặt tâm lý rất quan trọng trong điều trị bệnh cảnh liên quan đến tâm thần. Người thân cần động viên, khích lệ để bệnh nhân lạc quan đối diện với bệnh tật.

Ngoài ra, giúp bệnh nhân nhận thức được các vấn đề mình đang gặp phải, đồng thời hướng dẫn họ cách để “lãng quên” hoặc kiềm chế những vấn đề này. Dần dần, bản thân người bệnh sẽ hình thành được phản xạ có điều kiện để thoát khỏi những ám ảnh tâm lý này.

Phẫu thuật trị động kinh

Như đã biết, động kinh thùy thái dương có thể phẫu thuật để điều trị, và mang lại cơ hội trị khỏi hoàn toàn cho một phần nhỏ người bệnh. Thường các phẫu thuật này không gây ra vấn đề về tâm lý. Thậm chí nhờ vào khả năng kiểm soát cơn động kinh, nó còn giúp ích cho khả năng ghi nhớ của bệnh nhân, nâng cao tâm trạng và chất lượng cuộc sống.

Ds. Lương Lan

Biên tập viên sức khỏe Trung Mỹ

Nguồn tham khảo:

https://www.epilepsy.com/article/2016/11/epilepsy-and-psychological-disorders

http://jnnp.bmj.com/content/76/suppl_1/i45

https://emedicine.medscape.com/article/1186336-overview#a2

Viết bình luận